การส่งเสริมความเสมอภาคระหว่างหญิงชายในภาคราชการ : การวิเคราะห์กระบวนการนำนโยบายไปปฏิบัติ

Abstract

การศึกษาวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์สำคัญเพื่อศึกษากระบวนการนำนโยบายความเสมอภาคระหว่างหญิงชายตามมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 31 กรกฎาคม 2544 ไปดำเนินการในภาคราชการ และวิเคราะห์ผลของการดำเนินงานตามนโยบาย รวมทั้งปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อการขับเคลื่อนนโยบาย โดยในการวิจัยครั้งนี้ ได้ใช้วิธีการศึกษาเฉพาะกรณี แบบพหุกรณี (multiple case design) และเลือก 4 ส่วนราชการซึ่งได้รับการประเมินจากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ว่าผ่านเกณฑ์ความก้าวหน้าของการดำเนินงานส่งเสริมความเสมอภาคประจำปี 2551 เป็นกรณี ศึกษา คือ กรมศิลปากร กรมส่งเสริมสหกรณ์ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยและกรมโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งมีความแตกต่างกันทั้งลักษณะของพันธกิจหลัก โครงสร้าง และขนาดของส่วนราชการ รวมทั้งเงื่อนไขสำหรับการขับเคลื่อนด้วย ผลการศึกษาสะท้อนให้เห็นว่า ปัจจัยที่สำคัญที่เอื้อต่อความก้าวหน้า คือ ตัวผู้ปฏิบัติที่ได้รับมอบหมาย เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรื่องความเสมอภาคขับเคลื่อนได้ โดยอาศัยสำนึกความเป็นข้าราชการที่ดีที่ทำทุกอย่างตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย เป็นหลักในการต่อรอง แสวงหาทรัพยากร ความร่วมมือ การสนับสนุน และความเห็นชอบจากผู้บังคับบัญชาที่ทำให้งานขับเคลื่อนไปได้ รวมทั้งการมีกลไกติดตามก็เอื้อต่อการดำเนินงานด้วยเช่นกัน อุปสรรคที่สำคัญ คือ ทัศนคติของข้าราชการที่มองไม่เห็นความเชื่อมโยงของภารกิจหลักกับความเสมอภาคระหว่างหญิงชาย