การประเมินวิธีการสูญเสีย Green-Ampt และ SCS-CN จากเหตุการณ์น้ำไหลเข้าแบบสุดขั้วของอ่างเก็บน้ำลำปาว

Tanakit Aramchai; Worapong Lohpaisankrit

ผู้แต่ง

Tanakit Aramchai Student, Master of Engineering Program in Civil Engineering, Faculty of Engineering, Khon Kaen University
Worapong Lohpaisankrit Assistant Professor, Sustainable Infrastructure Research and Development Center, Civil Engineering, Faculty of Engineering, Khon Kaen University

คำสำคัญ:

แบบจำลองอุทกวิยา HEC-HMS, วิธี SCS-CN , วิธี Green-Ampt

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินกระบวนวิธีการสูญเสีย Green-Ampt และ SCS-CN ของแบบจำลอง HEC-HMS สำหรับจำลองปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างเก็บน้ำลำปาว ทั้งนี้ในการจำลองปริมาณน้ำท่าโดยตรง การไหลใต้ดิน และการเคลื่อนตัวของน้ำใช้วิธี Snyder unit hydrograph Linear reservoir และ Muskingum ตามลำดับ ร่วมกับ 2 กระบวนวิธีดังกล่าว พื้นที่รับน้ำฝนอ่างเก็บน้ำและคุณลักษณะของพื้นที่คำนวณมาจากข้อมูลระดับความสูงเชิงเลขความละเอียด 30 ม. x 30 ม. ในโปรแกรม HEC-HMS ข้อมูลน้ำท่ารายวันสำรวจในช่วงน้ำหลาก 5 เหตุการณ์ (ในปี พ.ศ. 2553 2554 2560 2561 และ 2562) ณ 3 สถานีตรวจวัดน้ำท่า (E.65 E.76A และเขื่อนลำปาว) ใช้สำหรับการสอบเทียบและตรวจสอบแบบจำลอง การประเมินผลแบบจำลองใช้ดัชนีสัมประสิทธิ์การตัดสินใจ ประสิทธิภาพ Nash-Sutcliffe เปอร์เซ็นต์คลาดเคลื่อนของการไหลสูงสุด และเปอร์เซ็นต์คลาดเคลื่อนของปริมาตรน้ำ ผลการศึกษาพบว่าปริมาณน้ำท่าที่คำนวณด้วยแบบจำลองที่ใช้กระบวนวิธี SCS-CN มีความน่าเชื่อถือมากกว่าปริมาณน้ำท่าที่คำนวณด้วยแบบจำลองที่ใช้กระบวนวิธี Green-Ampt การศึกษานี้จะเป็นตัวอย่างในการสร้างแบบจำลองทางอุทกวิทยาสำหรับพยากรณ์น้ำท่วมในประเทศไทยได้

References

Royal Irrigation Department. Kalasin Provincial Irrigation Office [Internet]. Available from: https://sites.google.com/site/chlprathanlapaw/ Thai.

Royal Irrigation Department. Using HEC-HMS Model Work Manual. Vol. 1. 2018. 32 p. Thai.

Katwal R, Li J, Zhang T, Hu C, Rafique MA, Zheng Y. Event-based and continous flood modeling in Zijinguan watershed, Northern China. Natural Hazards. 2021; 108(1): 733–753.

Kabiri R, Ramani B, Chan A. Using Green-Ampt Loss Method in Surface Runoff Simulationff Klang Watershed in West Malaysia. Advances in Environment, Computational Chemistry and Bioscience. 2012; 217–222.

Oleyiblo JO, Li ZJ. Application of HEC-HMS for flood forecasting in Misai and Wan’an catchments in China. Water Science and Engineering. 2010; 3(1): 14–22.

Halwatura D, Najim MMM. Application of the HEC-HMS model for runoff simulation in a tropical catchment. Environmental Modelling and Software. 2013; 46: 155–162.

Lohpaisankrit W, Hiranwattananon T, Tumma N. Application of a rainfall-runoff model for flood generation in the Huai Sangka catchment Thailand. Engineering and Applied Science Research. 2021; 48(2): 121–130.

Kaewthong N, Ditthakit P, Nakrod S, Buathongkhue C. The Application of HEC-HMS and HEC-RAS Mathematical Models for Study of Flood Mitigation in Cha-Uat, Nakhon Si Thammarat. Journal of Science and Technology Mahasarakham University. 2019; 39(3): 264–272. Thai.

Gunathilake MB, Panditharathne P, Gunathilake AS, Warakagoda ND. Application of a hec-hms model on event-based simulations in a tropical watershed. Eng Appl Sci Res. 2020; 47(4): 349–360.

US Army Corps of Engineers. HEC-HMS Technical Reference Manual. Hydrologic Engineering Center (HEC). 2021.

El Hassan AA, Sharif HO, Jackson T, Chintalapudi S. Performance of a conceptual and physically based model in simulating the response of a semi-urbanized watershed in San Antonio, Texas. Hydrological Processes. 2013; 27(24): 3394–3408.