ความหลากหลายของโรติเฟอร์และความสัมพันธ์กับปัจจัยสิ่งแวดล้อมในแหล่งน้ำภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา
คำสำคัญ:
โรติเฟอร์กลุ่มล่องลอย, โรติเฟอร์กลุ่มยึดเกาะ, การวิเคราะห์สหสัมพันธ์คาโนนิคอล (ซีซีเอ)บทคัดย่อ
ศึกษาชนิดและความหนาแน่นของโรติเฟอร์กลุ่มที่ยึดเกาะกับพืชน้ำและกลุ่มล่องลอยในแหล่งน้ำจืดภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา รวมถึงวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยสิ่งแวดล้อมของน้ำกับองค์ประกอบชนิดของโรติเฟอร์ เก็บตัวอย่างโรติเฟอร์และปัจจัยสิ่งแวดล้อมของน้ำในเดือนพฤษภาคม และกรกฎาคม พ.ศ. 2565 ผลการศึกษาพบโรติเฟอร์
ไม่น้อยกว่า 77 ชนิด จัดอยู่ใน 28 สกุล 14 วงศ์ จำแนกเป็นโรติเฟอร์กลุ่มยึดเกาะ 10 ชนิด 8 สกุล 2 วงศ์ ชนิดที่พบบ่อย ได้แก่ Limnias ceratophylli, Lacinularia flosculosa และ Sinantherina socialis และโรติเฟอร์กลุ่มล่องลอยไม่น้อยกว่า
67 ชนิด ใน 20 สกุล 12 วงศ์ โดยชนิดที่มีความหนาแน่นสูง เช่น Anuraeopsis fissa, Lecane bulla, L. leontina และ Plationus patulus นอกจากนี้พบว่าอุณหภูมิน้ำเป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการแพร่กระจายของโรติเฟอร์มากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมด และความขุ่นของน้ำ ตามลำดับ โรติเฟอร์ชนิดที่มีความหนาแน่นสูงเมื่ออุณหภูมิของน้ำและค่าการนำไฟฟ้าสูงขึ้น เช่น Colurella obtusa, Keratella tropica, L. leontina และ P. patulus
ชนิดที่มีความหนาแน่นสูงเมื่อปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมดและความขุ่นของน้ำสูงขึ้น เช่น Anuraeopsis coelata,
A. fissa, B. calrciflorus และ B. caudatus ชนิดที่มีความหนาแน่นสูงเมื่อเมื่อปริมาณออกซิเจนละลายน้ำและค่าความเป็นกรดด่างของน้ำลดลง เช่น L. pyriformis, L. lateralis, B. quadridentatus และ M. ventralis
เอกสารอ้างอิง
Wallace RL, Snell TW, Smith HA. Rotifera. In: Thorp JH, Rogers DC, editors. Thorp and Covich's freshwater invertebrates: ecology and general biology. 4th ed. US: Academic Press; 2015. p. 225–71.
Glime JM. Invertebrates: rotifer taxa – Bdelloidea. In: Glime JM. Bryophyte ecology. Vol. 2: Bryological interaction. Michigan Technological University and the International Association of Bryologists; 2017.
Tida Pechmanee. Manual for culturing plankton. Songkhla: Coastal Aquaculture Research Institute; 1999. Thai.
Meksuwan P. Biology of rotifers and rotifers in Thailand. Phuket: Modern Trading; 2022. Thai.
Pholpunthin P. Freshwater zooplankton (Rotifera, Cladocera, and Copepoda) from Thale-Noi, South Thailand. J Sci Soc Thailand. 1997; 23: 23–4.
Meksuwan P, Pholpunthin P, Segers H. Diversity of sessile rotifers (Gnesiotrocha, Monogononta, Rotifera) in Thale Noi Lake, Thailand. Zootaxa. 2011; 2997: 1–8.
Chittapun S, Pholpunthin P, Segers H. Rotifera from peat-swamps in Phuket Province, Thailand, with the description of a new Colurella Bory de St. Vincent. Int Rev Hydrobiol. 1999; 84(6): 587–93.
Chittapun S, Pholpunthin P, Segers H. Rotifer diversity in a peat-swamp in southern Thailand (Narathiwat Province) with the description of a new species of Keratella Bory de St. Vincent. Ann Limnol. 2002; 38(3): 185–90.
Pholpunthin P, Chittapun S. Freshwater Rotifera of the genus Lecane from Songkhla Province, southern Thailand. Hydrobiologia. 1998; 387/8: 23–6.
Chobboon S, Lungmann P. Diversity of blue green algae and green algae at Songkhla Rajabhat University in Muang District, Songkhla Province. J Sci Technol Songkhla Rajabhat Univ. 2006; 3(1): 71–83. Thai.
Khaiewchan P, Jitphakdee T, Himyi S. Species richness of Sarcodina protozoa from water resources at Songkhla Rajabhat University. In: Proceedings of the 5th National Conference on Science and Technology, Southern Higher Education Network; 2020 Feb 6–7; Nakhon Si Thammarat, Thailand. Nakhon Si Thammarat: Rajamangala Univ Technol Srivijaya; 2020. p. 1–10. Thai.
Sanoamuang L. The rotifer communities of temporary waters in Northeast Thailand. Khon Kaen Univ Res J. 2007; 12(3): 230–9.
Teeramaethee J, Trevanich A, Sanoamuang L. Biodiversity and abundance of rotifers in Bueng Boraphet, Nakhon Sawan Province, Thailand. KKU Res J. 2006; 11(3): 191–202. Thai.
Chittapun S, Pholpunthin P, Sanoamuang L. Diversity and composition of zooplankton in rice fields during a crop cycle at Pathum Thani Province, Thailand. Songklanakarin J Sci Technol. 2009; 31(3): 261–7.
Jithlang I, Wongrat L. Composition and distribution of zooplankton in the Pasak Jolasid Reservoir, Lop Buri Province. Kasetsart Univ Fish Res Bull. 2006; 30: 1–18.
Koste W. On the rotifer community of a microbial biocoenosis in a tropical aquatic marginal biotope, the Eichhornia crassipes zone in the littoral of Bung Borapet, a reservoir in Central Thailand. Gewässer und Abwässer. 1975; 57/8: 43–58. German.
Malee S, Wongkla A, Wanmusa A, Doloh F, Meksuwan P. Species diversity of sessile rotifers in Phuket Province. In: Proceedings of the 3rd National Science and Technology Conference; 2018 Feb 11–12; Yala, Thailand. Yala: Yala Rajabhat Univ; 2018. p. 84–92. Thai.
Meksuwan P, Jaturapruek R, Maiphae S. Two new species of the genus Limnias from Thailand, with keys to the congeners (Rotifera, Gnesiotrocha). Zookeys. 2018; 787: 1–15.
Ramlee R, Sanoamuang L. Diversity of rotifers in Nong La Lerng Keng wetland, Khon Kaen Province. In: Proceedings of the National and International Graduate Research Conference; 2016 Jan 15; Khon Kaen, Thailand. Khon Kaen: Khon Kaen Univ; 2016. p. 532–41. Thai.
Segers H, Kotethip W, Sanoamuang L. Biodiversity of freshwater microfauna in the floodplain of the River Mun, Northeast Thailand: the Rotifera Monogononta. Hydrobiologia. 2004; 515: 1–9.
Sa-ardrit P, Pholpunthin P, Segers H. A checklist of the freshwater rotifer fauna of Thailand (Rotifera, Monogononta, Bdelloidea). J Limnol. 2013; 72(s2): 361–75.
Gilbert JJ. The cost of predator-induced morphological defense in rotifers: experimental studies and synthesis. J Plankton Res. 2013; 35: 461–72.
Phan NT, Duong QH, Tran-Nguyen QA, Trinh-Dang M. The species diversity of tropical freshwater rotifers (Rotifera: Monogononta) in relation to environmental factors. Water. 2021; 13: 1156.
Segers H. The biogeography of littoral Lecane rotifers. Hydrobiologia. 1996; 32: 169–97.
Jantawong N, Maiphae S. Species diversity and distribution of rotifers and cladocerans in freshwater habitats in Kamphaeng Saen District, Nakhon Pathom Province. Wicha J Nakhon Si Thammarat Rajabhat Univ. 2020; 39(2): 45–59. Thai.
Yossan S, Moonsin P. Using dominant phytoplankton as a bioindicator of water quality in Huay Samran, Sisaket Province. KMUTT Res Dev J. 2015; 38(3): 295–309. Thai.
Ramarn T, Kawubon P, Vabbam N, Konongboa P, Oosai K, Kubaha T. Water quality monitoring using zooplanktons as potential bioindicators. Khon Kaen Agric J. 2019; 47(6): 1213–26. Thai.
Chittapalapong T, Songmuengsuk A, Somchan W, Chaichanakasikum S. Zooplankton communities in Boraphet Swamp, Nakhon Sawan Province. Tech Doc. 2008; (2): 1–38. Thai.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัย มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา)
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
