การปนเปื้อนของโลหะหนักในตะกอนดินบริเวณพื้นที่เพาะเลี้ยงหอยแครงและปากแม่น้ำท่าทอง อ่าวบ้านดอน จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและประเมินการปนเปื้อนโลหะหนัก ได้แก่ สังกะสี ทองแดง แคดเมียม และตะกั่ว ในตะกอนดินบริเวณพื้นที่การเพาะเลี้ยงหอยแครงและบริเวณปากแม่น้ำท่าทองซึ่งไม่พบการเพาะเลี้ยงหอย ในอ่าวบ้านดอน จังหวัดสุราษฎร์ธานี เก็บตัวอย่างตะกอนดินด้วยเครื่องตักตะกอนดิน (Ekman grab) จำนวน 3 สถานี ในเดือนสิงหาคม 2563 ทำการตรวจวัดความเข้มข้นของโลหะหนักด้วย เทคนิค Atomic Absorption Spectroptrophotometer (AAS) และประเมินการปนเปื้อนของโลหะหนักทั้ง 4 ชนิด โดยใช้ตัวชี้วัด 4 อย่าง ได้แก่ ดัชนีการสะสมทางธรณี (I_geo) ปัจจัยการปนเปื้อน (CF) ดัชนีมลพิษของตะกอนดิน (SPI) และดัชนีภาระมลพิษ (PLI) ประเมินการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม ผลการศึกษาพบว่า สังกะสีและทองแดงมีค่าความเข้มข้นอยู่ในช่วง ND-6.28 µg/g และ 0.00-20.81 µg/g ตามลำดับ ซึ่งไม่เกินเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพตะกอนดินชายฝั่งทะเลที่กำหนดโดยกรมควบคุมมลพิษ ปริมาณตะกั่วอยู่ในระดับ ND ของทั้ง 3 สถานี ในขณะที่แคดเมียมมีปริมาณโลหะหนักอยู่ในช่วง 0.00-23.83 µg/g ซึ่งค่าเกินเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพตะกอนดินชายฝั่งทะเล เมื่อประเมินการปนเปื้อนตะกอนดินด้วยดัชนี I_geo พบว่า สังกะสีไม่พบการปนเปื้อนในตะกอนดิน ขณะที่ทองแดงและแคดเมียมพบการปนเปื้อนระดับต่ำจนถึงระดับสูง ดัชนีมลพิษของตะกอนดินมีค่าสูงสุดในพื้นที่การเพาะเลี้ยงหอยแครงหนาแน่น ดัชนีภาระมลพิษในพื้นที่เพาะเลี้ยงหอยแครง แสดงค่าการปนเปื้อนมากกว่าบริเวณปากแม่น้ำท่าทอง (PLI>1) และบ่งชี้ถึงการเสื่อมสภาพของระบบนิเวศชายฝั่งทะเล