The การประยุกต์แบบจำลองพฤติกรรมตามเป้าประสงค์เพื่อวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้จักรยานในชีวิตประจำวัน จำแนกตามวัตถุประสงค์การเดินทางในพื้นที่เมือง เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก จังหวัดชลบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการใช้จักรยานในชีวิตประจำวันของผู้เดินทาง ในพื้นที่เขตเมืองสำคัญของเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก จังหวัดชลบุรี ซึ่งประกอบด้วย เมืองชลบุรี ศรีราชา และบางละมุง (เมืองพัทยา) โดยจำแนกตามวัตถุประสงค์การเดินทาง ได้แก่ การเดินทางไปทำงาน และการเดินทางประเภทอื่น การศึกษานี้ใช้ The Model of Goal-Directed Behavior เป็นกรอบทฤษฎีในการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยในแบบจำลองสมมติฐาน กลุ่มตัวอย่าง 750 คน ถูกเลือกด้วยเทคนิคการสุ่มแบบบังเอิญเพื่อการสัมภาษณ์ข้อมูล จากนั้น ข้อมูล 597 ชุด ที่ผ่านกระบวนการตรวจสอบความถูกต้องสมบูรณ์ของข้อมูล ถูกนำไปวิเคราะห์ด้วยแบบจำลองสมการเชิงโครงสร้าง ผลการศึกษาพบว่า ในการแสดงพฤติกรรมโดยไม่ผ่านกระบวนการเชิงเหตุผล พฤติกรรมและประสบการณ์ในอดีต เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลอย่างมีนัยสำคัญต่อความพยายามที่จะใช้จักรยาน ทั้งในกลุ่มการเดินทางไปทำงานและการเดินทางประเภทอื่น (เท่ากับ 0.38 และ 0.69 ตามลำดับ ที่ระดับนัยสำคัญ 0.01) ขณะที่การแสดงพฤติกรรมผ่านกระบวนการเชิงเหตุผล ตัวแปรต้นไม่ส่งอิทธิพลต่อความพยายามใช้จักรยานในวัตถุประสงค์การเดินทางทั้งสองกลุ่ม ผลการศึกษาสรุปได้ว่า กลุ่มคนที่ใช้จักรยานเพื่อกิจกรรมอื่นที่ไม่ใช่การเดินทางเพื่อไปทำงานหรือเรียนหนังสือ เป็นกลุ่มที่มีแนวโน้มสูงกว่าที่จะเป็นผู้ใช้จักรยานในชีวิตประจำวันในอนาคต โดยผ่านกระบวนการเชิงเหตุผลในการแสดงพฤติกรรม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิศวกรรมสารฉบับวิจัยและพัฒนา วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
เอกสารอ้างอิง
National Health Commission Office (NHCO). Move forwards on nationwide bicycle path development, Build up cyclist wellness in community scale, 2014. Available from: https://www.nationalhealth.or.th/en/node/184 [Accessed 24 Dec 2021]. (In Thai)
Hirst, D. Active travel: Trends, policy and funding, Briefing Paper Number 8615. UK: House of Commons Library, 2020.
Götschi, T., Garrard, J. and Giles-Corti, B. Cycling as a part of daily life: A review of health perspectives. Transport Reviews, 2016, 36 (1), pp. 45-71. DOI: 10.1080/01441647.2015.1057877.
Pospischil, F. and Mailer, M. The Potential of Cycling for Sustainable Mobility in Metropolitan Regions – The facts behind the Success Story of Innsbruck. Transportation Research Procedia, 2014, 4, pp. 80-89. DOI: 10.1016/j.trpro.2014.11.007.
Oja, P., Titze, S., Bauman, A., de Geus, B., Krenn, P., Reger-Nash, B. and Kohlberger, T. Health benefits of cycling: a systematic review. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sport, 2011, 21 (4), pp. 496-509. DOI: 10.1111/j.1600-0838.2011.01299. x.
van Mil, J. F. P., Leferink, T. S., Annema, J. A. and van Oort, N. Insights into factors affecting the combined bicycle-transit mode. Public Transport, 2020, 13, pp. 649-673. DOI: 10.1007/s12469-020-00240-2.
Martens, K. The bicycle as a feedering mode: experiences from three European countries. Transportation Research Part D, 2004, 9 (4), pp. 281-294. DOI: 10.1016/j.trd.2004.02.005.
Emanuel, M. Making a bicycle city: Infrastructure and cycling in Copenhagen since 1880. Urban History, 2018, 46 (3), pp. 1-25. DOI: 10.1017/S0963926818000573.
Veryard, D. and Perkins, S. Integrating Urban Public Transport Systems and Cycling, Summary and Conclusions. Paris: International Transport Forum, 2018.
Kumar, M. 8 of the best cities for cycling across the World, 2014. Available from: https://travel.earth/here-are-the-best-cities-for-cycling-around-the-world/ [Accessed 24 Dec 2021].
WIRED. The 20 most bike-friendly cities on the planet, ranked, 2021. Available from: https://www.wired.com/story/most-bike-friendly-cities-2019-copenhagenize-design-index/ [Accessed 24 Dec 2021].
Denpaiboon, C., Kanegae, H. and Rattanachum, P. The study of mixed land use pattern with urban network analysis tool around railway station in Bangkok. Journal of Environmental Design, 2021, 8 (1), pp. 102-125.
Iamtrakul, P., Raungratanaamporn, I. and Shinpiriya, P. Framework of Planning and Policy Analysis for Transit Oriented Development (TOD) towards Sustainable Urban Development. Journal of Architectural/Planning Research and Studies, 2017, 14 (1), pp. 95-122.
Newman, P. and Kenworthy, J. A Vision of Reduced Automobile Dependence. In: Newman, P. and Kenworthy, J. (eds.) Sustainability and Cities, Overcoming Automobile Dependence. Washington, DC.: Island Press, 1999, pp. 128-239.
Cervero, R. The Transit Metropolis, A Global Inquiry. Washington, DC.: Island Press, 1998, pp. 62-105.
Eastern Economic Corridor (EEC) Office. High speed train connecting three airports, 2014. Available from: https://www.hsr3airports.or.th [Accessed 31 Dec 2021].
Eastern Economic Corridor (EEC) Office. High speed train connecting three airports, 2021. Available from: https://www.eeco.or.th/th/high-speed-rail-connecting-3-airports. [Accessed 31 Dec 2021].
COYA. Global Bicycle Cities Index 2019, 2021. Available from: https://www.coya.com/bike/index-2019. [Accessed 15 Sep 2021].
Thailand Walking and Cycling Institute Foundation. Why Cycling are Unpopular for Thai People, 2018. Available from: http://www.ibikeiwalk.org/media-publication/infographic/ 2018/08/29/ทำไมคนไทยไม่นิยมใช้จัก/. [Accessed 15 Sep 2021].
Phala, J. and Bejrananda, M. An Investigation of Cycling Behavior for Bike Use Policy in Khon Kaen City. Academic Journal: Faculty of Architecture Khon Kaen University, 2016, 15 (2), pp. 103-116.
Raha, U. Factors Influencing to Success in Promotion of Cycling Use in Bangkok. Master of Engineering Thesis, King Mongkut’s University of Technology Thonburi, 2010.
Saelens, B. E., Sallis, J. F. and Frank, L. D. Environmental Correlates of Walking and Cycling: Findings from the Transportation, Urban Design, and Planning Literatures. Annals of Behavioral Medicine, 2003, 25 (2), pp. 80–91. DOI: 10.1207/S15324796ABM2502_03.
Heinen, E. and Bohte, W. Multimodal Commuting to Work by Public Transport and Bicycle. Transportation Research Record, Journal of the Transportation Research Board No. 2468, 2014, pp. 111–122. DOI: 10.3141/2468-13.
Engbers, L. H. and Hendriksen, I. J. M. Characteristics of a population of commuter cyclists in the Netherlands: perceived barriers and facilitators in the personal, social and physical environment. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 2010, 7 (89). DOI: 10.1186/1479-5868-7-89.
Nair, S., Javkar, K., Wu, J. and Frias-Martinez, V. Understanding Cycling Trip Purpose and Route Choice Using GPS Traces and Open Data. Proceeding of the ACM on Interactive, Mobile, Wearable and Ubiquitous Technologies, 2019, 3 (1), pp. 20:1-20:26. DOI: 10.1145/3486621.
Sam, E.F. On the intention to cycle for work and school trips in a developing country. Geo: Geography and Environment, 2022, 9 (1), pp. 1-13. DOI: 10.1002/geo2.108.
Caballero, R., Franco, P., Tosi, J. D., Ledesma, R. D., and Jakovcevic, A. Use of the Planned Behavior Theory to Explain Bicycle Use. Avances en Psicología Latinoamericana, 2019, 37 (2), 283-294. DOI: http://dx.doi.org/10.12804/ revistas.urosario.edu.co/apl/a.6972.
Yu, Y., Yi, W., Feng, Y. and Liu, J. Understanding the Intention to Use Commercial Bike-sharing Systems: An Integration of TAM and TPB. Proceedings of the 51st Hawaii International Conference on System Sciences, 2018, pp. 646-655. DOI: 10.24251/HICSS.2018.082.
Acheampong, R.A. Towards sustainable urban transportation in Ghana: Exploring adults’ intention to adopt cycling to work using theory of planned behaviour and structural equation modeling. Transportation in Developing Economies, 2017, 3 (2), 18. DOI: 10.1007/s40890-017-0047-8.
Verplanken, B. and Aarts, H. Habit, Attitudes, and Planned Behaviour: Is Habit an Empty Construct or an Interesting Case of Goal-Directed Automaticity?. European Review of Social Psychology, 1999, 10, pp. 101–134. DOI: 10.1080/14792779943000035.
Ouellette, J. A. and Wood, W. Habit and Intention in Everyday Life: The Multiple Processes by Which Past Behaviour Predicts Future Behaviour. Psychological Bulletin, 1998, 124 (1), pp. 54–74.
Ronis, D. L., Yates, J. F. and Kirscht, J. P. Attitudes, Decisions and Habits as Determinants of Repeated Behavior. In: Pratkanis, A. R., Breckler, S. J. and Greenwald, A. G. (eds.) Attitudes Structure and Function. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 1989, pp. 213-239.
Health Information Center. Chonburi population and household statistical report 2019, 2019 Available from: http://data.cbo.moph.go.th/DATA-PERSON.php. [Accessed 14 Sep 2021].
Ajzen, I. From Intention to Actions: A Theory of Planned Behavior. In: Kuhl, J. and Bechman, J. (eds.) Action-Control: From Cognition to Behavior. Heidelberg: Springer, 1985, pp. 11-39.
Ajzen, I. Theory of Planned behavior. Organization Behavior and Human Decision Processes, 1991, 50 (2), pp. 179–211. DOI: 10.1016/0749-5978(91)90020-T.
Ajzen, I. Explaining Intentions and Behavior. In: Manstead, T. (ed.) Attitudes, Personality and Behavior, 2nd ed. Berkshire: Open University Press, 2005, pp. 117-141.
Perugini, M. and Bagozzi, R. P. The Role of Desires and Anticipated Emotions in Goal-Directed Behaviours: Broadening and Deepening the Theory of Planned Behaviour. British Journal of Social Psychology, 2001, 40 (1), pp. 79–98. DOI: 10.1348/014466601164704.
Bagozzi, R. P. The Self-Regulation of Attitudes, Intentions, and Behavior. Social Psychology Quarterly, 1992, 55 (2), pp.178–204.
Bagozzi, R. P. On the Neglect of Volition in Consumer Research: A Critique and a Proposal. Psychology & Marketing, 1993, 10 (3), pp. 215–237. DOI: 10.1002/mar.4220100305.
Kanjanawasee, S. Applied Statistics for Behavioral Research, 5th ed. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House, 2007.
Steg, L. Can Public Transport Compete with the Private Car?. IATSS Research, 2003, 27 (2), pp. 27– 35. DOI: 10.1016/S0386-1112(14)60141-2.
Kline, R. B. Structural Models with Observed Variables and Path Analysis: I. Fundamentals, Recursive Models. In: Kenny, D.A. (ed.) Principles and Practice of Structural Equation Modelling. New York: The Guilford Press, 1998, pp. 95-154.
Hu, L. and Bentler, P. M. Cutoff Criteria for Fit indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 1999, 6 (1), pp.1–55. DOI: 10.1080/10705519909540118.
Oliver, P., Maxwell, G. and Teixeira, R. A Theory of the Critical Mass. I. Interdependence, Group Heterogeneity, and the Production of Collective Action. American Journal of Sociology, 1985, 91 (3), pp. 522–556.
Festinger, L. A Theory of Social Comparison Process. Human Relations, 1954, 7, pp. 117-140. DOI: 10.1177/001872675400700202.
