แนวทางการคำนวณดัชนีพลังงานจำเพาะเพื่อการชี้วัดสมรรถนะ ด้านพลังงานในกระบวนการขนส่ง

บทคัดย่อ

ขนส่งเป็นภาคเศรษฐกิจที่มีปริมาณการใช้พลังงานมากกว่า 1 ใน 3 ของการใช้พลังงานในประเทศในแต่ละปี โดยมีค่าใช้จ่ายเชื้อเพลิงเป็นต้นทุนที่มีสัดส่วนสูงที่สุดในกระบวนการขนส่ง ดังนั้นจึงถูกกำหนดเป็นเป้าหมายสำคัญในการลดการใช้พลังงานให้เป็นไปตามแผนอนุรักษ์พลังงาน 20 ปีของประเทศ อย่างไรก็ตามการบริหารจัดการทางด้านพลังงานให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิผล จำเป็นต้องมีการกำหนดเป้าหมายและตัวชี้วัดที่ชัดเจนเหมาะสม โดยการใช้ค่าดัชนีการใช้พลังงานจำเพาะ (Specific Energy Consumption หรือ SEC) ซึ่งเป็นสัดส่วนระหว่างปริมาณพลังงานที่ใช้ต่อหน่วยกิจกรรม (เช่น ผลิตภัณฑ์ หรือ บริการ) ทำให้สามารถชี้ให้ผู้เกี่ยวข้องได้ตระหนักถึงสภาวะการใช้พลังงาน และสะท้อนสมรรถนะในกระบวนการขนส่งได้ รวมถึงช่วยชี้บ่งจุดบกพร่องและศักยภาพในการปรับปรุง บทความนี้เสนอแนวทางประเมินค่าดัชนีพลังงานจำเพาะสำหรับกระบวนการขนส่ง โดยพิจารณาจากความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาณเชื้อเพลิงกับค่าระยะทาง หรือ ปริมาณเชื้อเพลิงกับค่าภาระบรรทุก-ค่าระยะทาง ซึ่งมีข้อจำกัดในทางปฏิบัติและความเข้าใจของผู้ประกอบการขนส่งในประเทศในการบันทึกและประมวลผลค่าภาระบรรทุกที่อาจแปรผันตลอดระยะทางการขนส่ง เพื่อใช้ในการประเมินค่าดัชนีการใช้พลังงานจำเพาะที่สามารถชี้วัดสมรรถนะการใช้พลังงานหรือการบริหารจัดการในกระบวนการขนส่งได้อย่างเหมาะสม