การวิจัยและพัฒนาบทเรียนวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเรื่อง ขนมจีนแป้งหมักชุมชนโพรงมะเดื่อ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้เพื่อ 1) ศึกษาองค์ความรู้และภูมิปัญญาด้านการทำขนมจีนแป้งหมักของชุมชนโพรงมะเดื่อ โดยมุ่งเน้นการใช้ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ แหล่งเรียนรู้ในชุมชน และปราชญ์ชาวบ้าน 2) นำองค์ความรู้และภูมิปัญญา มาพัฒนาเป็นบทเรียนวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น (ม.2) โรงเรียนโพรงมะเดื่อวิทยาคม อ. เมือง จ. นครปฐม ช่วงเดือนธันวาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 ผลการวิจัยสรุปได้ว่า องค์ความรู้และภูมิปัญญาด้านการทำขนมจีนแป้งหมักของชุมชนที่นำมาพัฒนาเป็นบทเรียนมี 7 เรื่อง ได้แก่ 1) ประวัติความเป็นของขนมจีนชุมชนโพรงมะเดื่อ 2) วัตถุดิบและอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิต 3) กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องในขั้นตอนการผลิต 4) คุณค่าทางอาหาร 5) ปัญหาในการผลิตขนมจีนและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม 6) ขนมจีนกับวิถีชีวิตชุมชน โพรงมะเดื่อ และ 7) การเพิ่มมูลค่าการผลิตขนมจีน เวลาที่ใช้ในการเรียนการสอน 25 ชั่วโมง  ผลการทดลองใช้บทเรียนพบว่า 1) ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยเฉลี่ยสูงขึ้น เกิดการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์  พฤติกรรมทางวิทยาศาสตร์ ความตระหนักในคุณค่าวัฒนธรรมของถิ่นอาศัย มีความพึงพอใจและ เจตคติที่ดีต่อกระบวนการเรียนการสอน 2) ผู้สอนได้พัฒนาตนเองจากการเรียนรู้ด้วยกระบวนการวิจัย และ 3) ชุมชนมีส่วนร่วม ในการสร้างองค์ความรู้ เกิดความภาคภูมิใจในตนเองและถิ่นอาศัย