รูปแบบการสร้างความรู้บนฐานของชุมชนเพื่อการอาชีพทำนาของชาวนาบ้านดอน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี

Abstract

งานวิจัยเชิงคุณภาพเรื่องนี้ มุ่งศึกษาชาวนาผู้สร้างองค์ความรู้และเรียนรู้ด้วยตนเองถึงวิธีการทำนาเพื่อการหลุดพ้นจากการเกษตรกระแสหลัก โดยสืบค้นจากภูมิปัญญาในการทำนา 3 ยุคของชุมชนบ้านดอน คือ 1) ในยุคการทำนาเพื่อยังชีพ 2) ยุคการทำนาแบบเกษตรกรรมเคมี และ 3) ยุคการทำนาแบบอินทรีย์ หลังจากนั้นได้วิเคราะห์เพื่อหาวิธีการเรียนรู้ และรูปแบบการสร้างความรู้ที่เกิดขึ้นในยุคการทำนาแบบอินทรีย์ รูปแบบการสร้างความรูบ้ นฐานของชมุชน ประกอบดว้ ย 1) กระบวนการเรียนรู้ในรูปกลุ่มของชุมชน 2) การเรียนรู้และวิธีการเรียนรู้ที่ได้รับจากโรงเรียนชาวนา มูลนิธิข้าวขวัญ 3) ความรู้จากผู้รู้ภายนอกชุมชน 4) ชุดความรู้การทำนาในอดีตที่เคยมีในชุมชน และ 5) ระบบความสัมพันธ์และระบบวัฒนธรรมของชุมชนที่เกื้อกูลให้ชาวนาบ้านดอนประสบผลสำเร็จในการสร้างความรู้ด้วยตนเอง

ข้อเสนอแนะจากข้อค้นพบ เป็นการยืนยันให้คนในสังคมและคนที่ทำงานกับคนชนบทตระหนักและยอมรับในศักยภาพของมนุษย์ว่าทุกคนล้วนมีศักยภาพ และมีศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน