กรณีศึกษา: สถานการณ์ยาปฏิชีวนะตกค้างในเนื้อไก่สด และผลิตภัณฑ์จากเนื้อไก่ ที่จำหน่ายในเขตกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

เชื้อโรคดื้อยาสาเหตุหลักเกิดจาการใช้ยาต้านจุลชีพในทางที่ผิดและมากเกินไป เช่น การใช้ยาปฎิชีวนะไม่เหมาะสมไม่ถูกต้อง การดื้อยาปฎิชีวนะเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพ เมื่อเจ็บป่วยส่งผลทำให้การรักษายากขึ้น ต้องใช้ทรัพยากรสาธารสุขมากขึ้นในการรักษา ประเทศไทยพบผู้เสียชีวิตจากการ     ติดเชื้อดื้อยาปีละ 20,000-40,000 คน มีการใช้ยาปฎิชีวนะทั้งในมนุษย์และในการปศุสัตว์ มีการใช้ยาปฎิชีวนะในการเลี้ยงไก่เนื้อที่นำมาเป็นอาหารมนุษย์ การใช้ยาปฎิชีวนะอย่างไม่เหมาะสมส่งผลให้เกิดการตกค้างในเนื้อไก่ที่นำมาบริโภค ผู้บริโภคได้รับยาปฎิชีวนะตกค้างจากการบริโภคเนื้อไก่อาจนำไปสู่ปัญหาเชื้อดื้อยา การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การตกค้างของยาปฎิชีวนะในเนื้อไก่   ที่จำหน่ายในห้างสรรพสินค้าในเขตกรุงเทพมหานคร ทำการศึกษาตัวอย่างเนื้อไก่สด 26 ตัวอย่าง เนื้อไก่อนามัย 6 ตัวอย่าง ลูกชิ้นไก่ 5 ตัวอย่าง และ ไส้กรอกไก่ 11 ตัวอย่าง รวมทั้งหมด 48 ตัวอย่าง ทดสอบหายาปฎิชีวนะตกค้างด้วยชุดทดสอบยาปฎิชีวนะตกค้างของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ชุดทดสอบนี้มีความถูกต้อง 93% ความไว 78.9% ความจำเพาะ 96.7% ผลการศึกษา ตรวจพบยาปฏิชีวนะตกค้างกลุ่ม Tetracycline 12 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 25 ของตัวอย่างทั้งหมด กลุ่ม Macrolide, Aminoglycoside, Sulfonamide 6 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 12.50 และกลุ่ม Penicillin 11 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 22.92  จากตัวอย่างเนื้อไก่สด 26 ตัวอย่าง  ตรวจพบยาปฏิชีวนะตกค้างกลุ่ม Tetracycline 7 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 26.92 ของตัวอย่างเนื้อไก่สดทั้งหมด ตรวจพบ Macrolide, Aminoglycoside, Sulfonamide 4 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 15.38 ตรวจพบยาปฎิชีวนะตกค้างกลุ่ม Penicilin 7 ตัวอย่าง คิดเป็น 26.92  สำหรับเนื้อไก่อนามัย 6 ตัวอย่าง ตรวจไม่พบยาปฏิชีวนะตกค้างทั้ง 6 ตัวอย่าง  จากตัวอย่างลูกชิ้นไก่ 5 ตัวอย่าง ตรวจพบยาปฎิชีวนะตกค้างกลุ่ม Tetracycline 2 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 40 ของตัวอย่างลูกชิ้นไก่ทั้งหมด กลุ่ม Macrolide, Aminoglycoside, Sulfonamide 2 ตัวอย่างคิดเป็นร้อยละ 40 และ กลุ่ม Penicillin 3 ตัวอย่างคิดเป็นร้อยละ 60 ส่วนตัวอย่างไส้กรอกไก่ จำนวน 11 ตัวอย่าง ตรวจพบยาปฎิชีวนะกลุ่ม Tetracycline 3 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 27.27 ของตัวอย่างไส้กรอกไก่ทั้งหมด และกลุ่ม Penicillin 1 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 9.03 สรุปพบยาปฎิชีวนะตกค้างในเนื้อไก่สด และผลิตภัณฑ์จากเนื้อไก่ แต่ไม่พบยาปฎิชีวนะตกค้างในเนื้อไก่สดอนามัย