การใช้แอปพลิเคชัน iNaturalist เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์นอกห้องเรียน จากแหล่งเรียนรู้ธรรมชาติ (ป่าชุมชน : เขาน้อย)
คำสำคัญ:
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์, เทคโนโลยีดิจิทัล, iNaturalist, แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาแหล่งเรียนรู้ธรรมชาตินอกห้องเรียน “ป่าชุมชนภูเขาน้อย” 2) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการใช้แอปพลิเคชัน iNaturalist ในการสำรวจและเรียนรู้ความหลากหลายทางชีวภาพ และ 3) ศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในหน่วยการเรียนรู้ “สิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม” ที่เชื่อมโยงการเรียนรู้ในห้องเรียนร่วมกับการปฏิบัติจริงในพื้นที่ธรรมชาติ กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนวัดชำผักแพว จำนวน 31 คน โดยการประยุกต์ใช้ แอปพลิเคชัน iNaturalist สำรวจและพัฒนาแหล่งเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบก่อน–หลังเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจ ผลการวิจัยจากการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ธรรมชาตินอกห้องเรียน “ป่าชุมชนภูเขาน้อย”จากการประเมินจากครูและบุคลากรจำนวน 21 คน พบว่า กิจกรรมดังกล่าว มีความเหมาะสมต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในระดับมาก (= 4.19, SD = 0.50) โดยเฉพาะด้านความหลากหลายทางชีวภาพและความสอดคล้องกับเนื้อหาวิทยาศาสตร์ นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = 17.62, p < 0.05) และมีความพึงพอใจต่อการใช้แอปพลิเคชัน iNaturalist ในระดับ “เห็นด้วย” (= 3.17, SD = 0.61) การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติร่วมกับเทคโนโลยีดิจิทัลจัดเป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพในการส่งเสริมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สมัยใหม่ที่เหมาะสมกับเยาวชนเพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในบริบทนอกห้องเรียนได้ดียิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2544). การวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศรีนคริน ทรวิโรฒ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
ชัชวาลย์ สุนทรสวัสดิ์. (2566). โครงการ Explore: เครือข่ายการวิจัยด้านการจัดการภูมิทัศน์ป่าไม้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. วารสารศึกษาธรรมชาติ, 19(2), น.60-75.
ดวงใจ สระทอง. (2564). การศึกษาแนวทางการใช้ iNaturalist ในการเรียนการสอนในประเทศไทย. วารสารวิทยาศาสตร์การศึกษา, 23(4), น.98-112.
ทรงพล พวงทอง. (2564). การศึกษาความรู้และการใช้งานแอป iNaturalist สำหรับการเรียนการสอน. วารสารเทคโนโลยีการศึกษา, 13(1), น.50-65.
นภัสสร ชาญสงค์. (2566). การใช้แหล่งเรียนรู้ภายนอกห้องเรียนเพื่อเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน.วารสารวิทยาศาสตร์การศึกษา, 21(3), น.76-85.
นัทธพงศ์ พิชิตชัย. (2564). การประยุกต์ใช้ iNaturalist ในการเรียนการสอนสิ่งแวดล้อม. วารสารวิจัยทางธรรมชาติ, 18(2), น.95-104.
วรรณี แกมเกตุ. (2555). การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิจารณ์ ภาควิจิต. (2566). ป่าชุมชนในฐานะแหล่งเรียนรู้ในหลักสูตรวิทยาศาสตร์. วารสารการศึกษาธรรมชาติ, 21(4), น.50-66.
ศิริภา สกุลมานะ. (2565). ผลของการใช้แอป iNaturalist ต่อการเรียนรู้ของนักเรียนในวิชาวิทยาศาสตร์. วารสารการเรียนการสอน, 20(1), น.89-98.
School Beyond the Horizon. (2566). รายงานโครงการ School Beyond the Horizon: การส่งเสริมการเรียนรู้เชิงปฏิบัติและการตระหนักรู้ทางนิเวศวิทยาผ่านกิจกรรม Citizen Science ในโรงเรียนชนบทประเทศไทย. page facebook ห้องเรียนสุดขอบฟ้า. https://www.facebook.com/HorizonHomeschool?_rdc=1&_rdr#
Ballard, H. L., Dixon, C. G. H., & Harris, E. M. (2017). Youth-focused citizen science: Examining the role of environmental science learning and agency for conservation. Biological Conservation, 208, pp.65-75.
Borg, W. R., & Gall, M. D. (1989). Educational research: An introduction (5th ed.). New York: Longman. Donnelly, D. (2024). Biodiverse Thailand: Conservation for Species at Risk. https://www.academia.edu/118001856/Biodiverse_Thailand_Conservation_for_Species_at_Risk
Echeverria, A., Ariz, I., Moreno, J., Peralta, J., & Gonzalez, E. M. (2021). Learning Plant Biodiversity in Nature: The Use of the Citizen–Science Platform iNaturalist as a Collaborative Tool in Secondary Education. Sustainability, 13(2), pp.1-12. https://doi.org/10.3390/su13020735
Forti, L. R. (2023). Connecting science education to biodiversity and conservation with citizen science and project-based learning in Brazil. Journal of Environmental Education Research, 29(1), pp.15-30.
Herodotou, C., Ismail, N., Benavides Lahnstein, A. I., Aristeidou, M., Young, A. N., Johnson, R. F., Higgins, L.M., Khanaposhtani, M. G., Robinson, L. D., & Ballard, H. L. (2023). Young people in iNaturalist: A blended learning framework for biodiversity monitoring. International Journal of Science Education, Part B, 14(2), pp.129-156.
Liu, Y. L., & Jiralerspong, T. (2023). Network analysis of the iNaturalist citizen science community. arXiv preprint. https://doi.org/10.48550/arXiv.2310.10693
Nugent, A., Clemmer, M., & Kennedy, L. (2022). Engaging students with biodiversity: Using the iNaturalist platform in environmental education. Journal of Environmental Education, 53(1), pp.1-12.
Price, C. A., Lee, H.-S., & Malatesta, K. (2014). Driving student interest and engagement in citizen science: Exploring the impact of features and motivations. Science Education, 98(4), pp.663-685.
Richey, R. C., & Klein, J. D. (2007). Design and development research: Methods, strategies, and issues. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Rickinson, M., Severin, T., & Hall, G. (2022). School-based outdoor learning in natural environments: A global review of effectiveness. Environmental Education Review, 18(4), pp.322-338.
Stevenson, R., Merrill, C., & Burn, P. (2021). Useful biodiversity data were obtained by novice observers using iNaturalist during college orientation retreats. Citizen Science: Theory and Practice, 6(1), p.27.
Toral, S. L., Banos, R., & Martinez, E. (2022). Using iNaturalist to engage students in environmental science and ecology: A study of educational outcomes. International Journal of Environmental and Science Education, 17(4), pp.215-229.
Villaseñor, N. R., Porter, A. T., & Lara, R. J. (2020). Enhancing biology education through field-based use of the iNaturalist app. Science Education International, 31(4), pp.328-337.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ก่อนเท่านั้น
