ผลของการเสริมใบตะไคร้แห้งเสริมในอาหารเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ การเจริญเติบโตของปลานิล

ผู้แต่ง

  • วรพรภัฏ ปัดภัย สาขาวิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
  • เบญญาภา สุรสอน สาขาวิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
  • วิชชุดา ยินดี สาขาวิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
  • สายฝน ทดทะศรี สาขาวิชาเกษตรศาสตร์ คณะเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
  • ชัยนะรินทร์ ทับมะเริง สาขาวิชาเกษตรศาสตร์ คณะเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

คำสำคัญ:

ใบตะไคร้แห้ง, การเจริญเติบโต, ปลานิล

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการเจริญเติบโตของปลานิลที่เสริมใบตะไคร้แห้งในอาหารที่ระดับต่างกัน 4 ระดับ คือ 0, 5, 10 และ 15 เปอร์เซ็นต์ เลี้ยงในกระชังขนาดกว้าง 1 X ยาว 1 X ลึก 1.20 เมตร เลี้ยงปลานิลในอัตราความหนาแน่น 50 ตัวต่อกระชัง ให้อาหารที่มีองค์ประกอบของโปรตีน 30 เปอร์เซ็นต์ทุกชุดการทดลอง วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (Completely Randomized Design; CRD) เป็นระยะเวลา 60 วัน เมื่อสิ้นสุดการทดลองพบว่าชุดการทดลองที่ 3 เสริมใบตะไคร้แห้งปริมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ มีอัตราการเจริญเติบโตสุดท้ายด้านน้ำหนักเท่ากับ 50.87±14.63 กรัม ความยาวเท่ากับ 13.30±1.30 เซนติเมตร น้ำหนักเพิ่มต่อวันเท่ากับ 2.04±0.12 กรัมต่อวัน อัตราการเติบโตจำเพาะเท่ากับ 45.52±0.09 เปอร์เซ็นต์ต่อวัน อัตราแลกเนื้อเท่ากับ 0.52±0.08 ประสิทธิภาพของอาหารเท่ากับ 1.93±0.81 โดยไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ (p>0.05) ด้านน้ำหนักเพิ่มเท่ากับ 47.66±0.06 กรัม มีความแตกต่างกันทางสถิติ (p<0.05) ส่วนชุดการทดลองที่ 1 ไม่เสริมใบตะไคร้ มีอัตราการรอดสูงที่สุดเท่ากับ 85±0.01 เปอร์เซ็นต์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) จะเห็นได้ว่าการเสริมใบตะไคร้แห้งในสูตรอาหารไม่มีผลต่อทางสถิติแต่สามารถเสริมตะไคร้แห้งในสูตรอาหารในปริมาณที่เหมาะสมจะทำให้ประสิทธิภาพการเจริญเติบโตของปลานิลได้

เอกสารอ้างอิง

เกวลิน หนูฤทธิ์ และพัชนี บุญเอก. (2566). สถานการณ์สินค้าปลานิลและผลิตภัณฑ์ปี 2565 และแนวโน้มปี 2566.

กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. https://www.fisheries.go.th/strategy/fisheconomic/

Monthly%20report/tilapia/12.%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A5%20Q4%2065%20%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%2020.03.66-Copy.pdf

เกตุนภัส ศรีไพโรจน์, รุ่งกานต์ กล้าหาญ, พงศ์นรินทร์ เมฆขุนทด, และทองอยู่ อุดเลิศ. (2556). การเปรียบเทียบอัตราการเจริญเติบโตของสายพันธุ์ปลานิลที่เลี้ยงในจังหวัดพะเยา. วารสารเกษตร, 29(2), น.137-144.

ธวัช กิตติบัญชากุล, ชัยภูมิ บัญชาศักดิ์, จำเริญ เที่ยงธรรม, สุพัตร์ ฟ้ารุ่งสาง, และปราโมทย์ สฤษดิ์นิรันดร์. (2558).

ประสิทธิภาพน้ำมันหอมระเหยต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในสัตว์ปีก. ในการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 53 (น.859). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

นพดล ศุกระกาญจน์, กฤษณะ เรืองคล้าย, และพันธสิทธิ์ โชคสวัสดิกร. (2563). ผลของการเสริมน้ำมันหอมระเหยในอาหารต่อการเจริญเติบโต องค์ประกอบเลือด ภูมิคุ้มกันแบบไม่จำเพาะ และความต้านทานโรคของปลานิล (Oreochromis niloticus). Thai Science and Technology Journal (TSTJ), 29(2), น.203-215.

ไมตรี ดวงสวัสดิ์ และจารุวรรณ สมศิริ. (2528). คุณสมบัติน้ำและวิธีการวิเคราะห์สำหรับการวิจัยทางการตกปลา. ใน ไมตรี ดวงสวัสดิ์ และจารุวรรณ สมศิริ (บ.ก.), คุณภาพน้ำและวิธีการวิเคราะห์เพื่อการวิจัยประมง. (น.93). กรุงเทพฯ: สถาบันประมงน้ำจืดแห่งชาติ (กรมประมง).

รพรรณี เผ่าทองสุข, ยุคลธร สถาปนศิริ, วัลวิภา เสืออุดม, และวิภาพรรณ ขณะภักดี. (2562). การเปรียบเทียบคุณภาพน้ำและการเจริญเติบโตของปลาสลิดในบ่อเลี้ยงปลาสลิดแบบดั้งเดิม แบบผสมผสาน และแบบภูมิปัญญา. (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์, มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ).

รักชนก ภูพัฒน, วุฒิชัย ศรีช่วย, และมูฮัมหมัดคอย ยูโซะ. (2560). การเปรียบเทียบสารออกฤทธิ์ชีวภาพจาก ลำต้นและใบของตะไคร้หอมในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส. วารสารนราธิวาสราชนครินทร์, 9(1), น.136-142.

วิมล จันทรโรทัย. (2536). อาหารสัตว์น้ำความก้าวหน้าของการศึกษาความต้องการสารอาหารของปลาและกุ้ง. ใน วิมล จันทรโรทัย (บ.ก.), 50 ปี คณะประมง. (น.99-106). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สมัชชา สุวรรณกาญจน์, ณรงค์ชัย โมใหญ่, รุ่งกานต์ กล้าหาญ, สุริยัญ แสงหงษ์, และสุนทรี ชาญกิจ. (2562). กิจกรรมของเอนไซม์ทริปซิน และไคโมทริปซิน และอัตราส่วนของเอนไซม์ทริปซิน/ไคโมทริปซิน (T/C ratio) ในทางเดินอาหารของปลาเวียนที่อุณหภูมิต่างกัน. วารสารแก่นเกษตร, 47(ฉบับพิเศษ 1), น.1217-1224.

สุทัศน์ เผือกจีน และยงยุทธ ทักษิณ. (2544). การเลี้ยงปลานิลเพศผู้ 3 สายพันธุ์ในบ่อดิน. กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. https://elibonline.fisheries.go.th/elib/cgi-bin/opacexe.exe?op=856x1&db=Main&skin=u&lpp=20&pat=%CA%D8%B7%D1%C8%B9%EC+%E0%BC%D7%CD%A1%A8%D5%B9+%E1%C5%D0%C2%A7%C2%D8%B7%B8+%B7%D1%A1%C9%D4%B3&cat=aut&a=2&b=2&f=2&u=%2Fbooks%2F2027.pdf&a8l=7E9C6402D8147BE230A34063&bid=1221&a8k=48739

Boyd, C.E. (1990). Water quality in ponds for aquaculture. In Boyd, C.E. (Ed.) (p.482). Water quality in ponds for aquaculture (First edition). Alabama: Auburn University.

Campos, J., Schmeda-Hirschmann, G., Leiva, E., Guzmán, L., Orrego, R., Fernández, P., & Aguayo, C. (2014). Lemon grass (Cymbopogon citratus (D.C) Stapf) polyphenols protect human umbilical vein endothelial cell (HUVECs) from oxidative damage induced by high glucose, hydrogen peroxide and oxidized low density lipoprotein. Food Chemistry, 151, pp.175-181.

Chitmanat, C. (2013). Effects of herbal products on fish immunity. KKU Research Journal (Graduate Studies), 18(2), pp.257-268.

Chakraborty S.B., Mazumdar D., Chatterji U., & Banerjee S. (2011). Growth of mixed-sex and monosex Nile tilapia in different culture systems. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11, pp.131-138.

Dangkulwanich, M. & Charaslertrangsi, T. (2020). Hydrodistillation and antimicrobial properties of lemongrass oil (Cymbopogon citratus, Stapf) : An undergraduate laboratoryexercise bridging chemistry and microbiology. Journal of food science education, 19(2), pp.41-48.

Harikrishnan, R., Balasundaram, C., & Heo, M. S. (2011). Impact of plant products on innate and adaptive immune system of cultured finfish and shellfish. Aquaculture, 317, pp.1-15.

Leite, J. R., Seabra, M. V., Maluf, E., Assokut, K., Sucheki, D., Tufik, S., & Caclini, E. A. (1986). Pharmacology of lemon grass (Cymbopogon citratus, Stapf) III. Assessment of eventual toxic, hypnotic and anxiolytic effects on humans. Journal of Ethnopharmacology, 17, pp.75-81.

Marcusso, P. F., Aguinaga, J. Y., Claudiano, G. S., Eto, S. F., Fernandes, D. C., Mello, H., Marinho Neto, F. A., Salvador, R., Moraes, J. R. E., & Moraes, F. R. (2015). Influence of temperature on Streptococcus agalactiae infection in Nile tilapia. Brazilian Journal of Veterinary Research and Animal Science, 52(1), pp.57-62.

Reverter, M., Bontemps, N., Lecchini, D., Banaigs, B., & Sasal, P. (2014). Use of plant extracts in fish aquaculture as an alternative to chemotherapy Current status and future perspectives. Aquaculture, 433, pp.50-61.

Santoso, U., Lee, M. C., & Nan, F. H. (2013). Effects of dietary katuk leaf extract on growth performance, feeding behavior and water quality of grouper Epinephelus coioides. Aceh International Journal of Science and Technology, 2(1), pp.17-25.

Shah, G., Shri, R., Panchal, V., Sharma, N., Singh, B., & Mann, A. S. (2011). Scientific basis for the therapeutic use of Cymbopogon citratus, Stapf (Lemon grass). Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research, 2(1), pp.3–8.

Soltan, M. A., Hanafy, M. A., & Wafa, M. I. A. (2008). Effect of replacing fish meal by a mixture of different plant protein sources in Nile Tilapia (Oreochromis niloticus L.) diets. Global Veterinaria, 2(4), pp.157-164.

Solomon, B., Sahle, F.F., Gebre-Mariam, T., Asres, K, & Neubert, R.H.H. (2012). Microencapsulation of citronella oil for mosquito-repellent application: Formulation and in vitro permeation studies. European. Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics, 80, pp.61-66.

Thangam, R., Suresh, V., & Kannan, S. (2014). Optimized extraction of polysaccharides from Cymbopogon citratus and its biological activities. International journal of biological macromolecules, 65, pp.415-423.

Venzon, L., Mariano, B. N. L., Somensi, B. L., Boeing, T., Souza, P. de, Wagner, M. T., Andrade, F. S. de, Luciane Nesello, N. A., & Silva, M. L. da. (2018). Essential oil of Cymbopogon citratus (lemon grass) and geraniol, but not citral, promote gastric healing activity in mice. Biomedicine & Pharmacotherapy, 98, pp.118–124.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-29

รูปแบบการอ้างอิง

ปัดภัย ว., สุรสอน เ., ยินดี ว., ทดทะศรี ส., & ทับมะเริง ช. (2025). ผลของการเสริมใบตะไคร้แห้งเสริมในอาหารเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ การเจริญเติบโตของปลานิล. วารสารวิจัย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 10(2), 78–87. สืบค้น จาก https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/sciencenrrujournal/article/view/260480