แบบจำลองสมการโครงสร้างสำหรับการวิเคราะห์อุบัติเหตุทางถนน กรณีศึกษาจังหวัดภูเก็ต
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 26, 2021
คำสำคัญ:
ความรุนแรงของการชน อุบัติเหตุทางถนน การวิเคราะห์อุบัติเหต แบบจำลองสมการโครงสร้าง การวิเคราะห์ปัจจัยเชิงยืนยัน
Main Article Content
บทคัดย่อ
การจัดการอุบัติเหตุทางถนนด้วยมาตรการป้องกันที่มีประสิทธิผล ต้องทราบปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดและความรุนแรงของอุบัติเหตุทางถนน บทความนี้ประยุกต์ใช้แบบจำลองสมการโครงสร้าง (SEM) เพื่อหาปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรงของอุบัติเหตุทางถนนโดยใช้ข้อมูลอุบัติเหตุทางถนนในพื้นที่ศึกษาจังหวัดภูเก็ต ผลการศึกษา พบว่า ปัจจัยด้านถนน (การไม่มีอุปกรณ์เสริมความปลอดภัย ความลาดชันของถนน และถนนทางหลวง) และปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม (ถนนเปียกและสภาพอากาศไม่สดใส) ส่งผลต่อความรุนแรงของอุบัติเหตุ (จำนวนผู้ประสบเหตุและจำนวนยานพาหนะที่เกี่ยวข้อง) อย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ในแง่วิธีการศึกษา บทความนี้ได้แสดงการประยุกต์ใช้แบบจำลองสมการโครงสร้างที่สามารถใช้เป็นแนวทางเพื่อหาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดและความรุนแรงของอุบัติเหตุทางถนนได้
Article Details
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)
เอกสารอ้างอิง
[1] World Health Organization (WHO). Road traffic injuries Available at: www.who.int. Accessed March 12, 2020.
[2] กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย. แผนที่นำทางเชิงกลยุทธ์ทศวรรษแห่งความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2554-2563. 2554.
[3] World Health Organization (WHO). Global status report on road safety 2018. Geneva. 2018.
[4] กรมการขนส่งทางบก กองแผนงาน กลุ่มสถิติการขนส่ง. รายงานสถิติการขนส่ง ประจำปี 2562. 2563.
[5] กรมทางหลวงชนบท. โครงการพัฒนามาตรฐานผู้ตรวจสอบความปลอดภัยงานทางระดับกลาง. 2562.
[6] Mustakim, F, Fujita M. Development of accident predictive model for rural roadway. International Journal of Civil and Environmental Engineering. 2011; 5: 408-413.
[7] Dereli MA, Erdogan S. A new model for determining the traffic accident black spots using GIS-aided spatial statistical methods. Transportation Research Part A. 2017; 103: 106-117.
[8] Caliendo S. De Guglielmoa, M.L. and Guidab, M. A crash-prediction model for road tunnels. Accident Analysis and Prevention. 2013; 39: 657-670.
[9] Rahman S. Development of an accident prediction model for intersections of Dhaka City, Bangladesh. International Journal of Computer Applications. 2012; 10-16.
[10] Jadaan KS, Al-Fayyad M, Gammoh, HF. Prediction of road traffic accidents in Jordan using Artificial Neural Network (ANN). Journal of Traffic and Logistics Engineering. 2014; 2.
[11] Eboli L, Mazzulla G. Structural equation modelling for analysing passengers’ perceptions about railway services. Social and Behavioral Sciences. 2012; 54: 96–106.
[12] พัขรี หล้าแหล่ง. การสร้างโมเดลสมการโครงสร้าง. แหล่งที่มา: http://www.chumphon2.mju.ac.th. ค้นหาเมื่อ 12 มีนาคม 2563.
[13] สำนักงานสถิติจังหวัดภูเก็ต. วิเคราะห์และสรุปสถานการณ์เรื่อง “ท่องเที่ยว”. 2562. แหล่งที่มา: phuket.nso.go.th. ค้นหาเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563.
[14] กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข. อัตราผู้เสียชีวิตต่อแสนประชากร รายจังหวัด. ระบบบูรณาการข้อมูลการตายจากอุบัติเหตุทางถนน. 2562. แหล่งที่มา: http://rti.ddc.moph.go.th. ค้นหาเมื่อ 12 มีนาคม 2563.
[15] กัลยา วานิชย์บัญชา. การวิเคราะห์สมการโครงสร้าง (SEM) ด้วย AMOS. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา; 2562.
[16] คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยนเรศวร. การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง: แนวคิดพื้นฐานและการประยุกต์. 2558.
[17] Eboli L, Mazzulla G. A Structural equation model for road accident analysis. 4th International SIIV Congress. Italy; 2007.
[18] Bentler PM, Bonett DG. Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin. 1980; 88: 588-606.
[19] Hatcher L. A step-by-step approach to using the SAS system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, NC: The SAS Institute. 1994; 325-339.
[20] Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Journal on Business Research Methods. 2008.
[21] Hassan HM, Abdel-Aty, MA. Analysis of drivers’ behavior under reduced visibility conditions using a structural equation modeling approach. Transportation Research Part F. 2011; 14: 614–625.
[22] Satiennam W, Satiennam, T, Triyabutra T, Rujopakarn W. Red light running by young motorcyclists: Factors and beliefs influencing intentions and behavior. Transportation Research Part F. 2018; 55: 234–245.
[23] Usechea SA, Montorob L, Alonsoa F, Tortosac, FM. Does gender really matter? A structural equation model to explain risky and positive cycling behaviors. Accident Analysis and Prevention. 2018; 118: 86–95.
[24] ชวลิต ทับสีรัก. ตัวแปรเชิงคุณภาพกับการวิเคราะห์การถดถอย. วารสารการวัดผลการศึกษา. 2555; 1: 31-42.
[25] สมาคมวิจัยวิทยาการขนส่งแห่งเอเชีย (ATRANS). การแจ้งรายงานข้อมูลอุบัติเหตุ. ATRANS Safety Map. 2563. แหล่งที่มา: www.atranssafety.com. ค้นหาเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563.
[26] ThaiRSC. รายงานสถิติการใช้สิทธิ พรบ. รายจังหวัด. 2563. แหล่งที่มา: rvpreport.rvpeservice.com. ค้นหาเมื่อ 13 พฤษภาคม 2563.
[27] Yamane T. Statistics, An Introductory Analysis. 2nd ed., New York: Harper and Row. 1967
[28] นงลักษณ์ วิรัชชัย. โมเดลลิสเรล : สถิติวิเคราะห์สำหรับการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2542.
[29] Schumacker, R.E. and Lomax, R.G. A beginner’s guide to structural equation modeling. 3rd ed., Lawrence Erlbaum Associates; 2010.
[30] Mohamad W, Bin A, Afthanorhan W. A comparison of Partial Least Square Structural Equation Modeling (PLS-SEM) and Covariance Based Structural Equation Modeling (CB-SEM) for Confirmatory Factor Analysis. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology (IJESIT). 2013; 5: 198-205.
[31] กรมทางหลวง. โครงการพัฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และข้อมูล. 2553: 18-23.
[32] Student. The Probable Error of a Mean. Biometrika. 1908; 6: 1-25.
[2] กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย. แผนที่นำทางเชิงกลยุทธ์ทศวรรษแห่งความปลอดภัยทางถนน พ.ศ. 2554-2563. 2554.
[3] World Health Organization (WHO). Global status report on road safety 2018. Geneva. 2018.
[4] กรมการขนส่งทางบก กองแผนงาน กลุ่มสถิติการขนส่ง. รายงานสถิติการขนส่ง ประจำปี 2562. 2563.
[5] กรมทางหลวงชนบท. โครงการพัฒนามาตรฐานผู้ตรวจสอบความปลอดภัยงานทางระดับกลาง. 2562.
[6] Mustakim, F, Fujita M. Development of accident predictive model for rural roadway. International Journal of Civil and Environmental Engineering. 2011; 5: 408-413.
[7] Dereli MA, Erdogan S. A new model for determining the traffic accident black spots using GIS-aided spatial statistical methods. Transportation Research Part A. 2017; 103: 106-117.
[8] Caliendo S. De Guglielmoa, M.L. and Guidab, M. A crash-prediction model for road tunnels. Accident Analysis and Prevention. 2013; 39: 657-670.
[9] Rahman S. Development of an accident prediction model for intersections of Dhaka City, Bangladesh. International Journal of Computer Applications. 2012; 10-16.
[10] Jadaan KS, Al-Fayyad M, Gammoh, HF. Prediction of road traffic accidents in Jordan using Artificial Neural Network (ANN). Journal of Traffic and Logistics Engineering. 2014; 2.
[11] Eboli L, Mazzulla G. Structural equation modelling for analysing passengers’ perceptions about railway services. Social and Behavioral Sciences. 2012; 54: 96–106.
[12] พัขรี หล้าแหล่ง. การสร้างโมเดลสมการโครงสร้าง. แหล่งที่มา: http://www.chumphon2.mju.ac.th. ค้นหาเมื่อ 12 มีนาคม 2563.
[13] สำนักงานสถิติจังหวัดภูเก็ต. วิเคราะห์และสรุปสถานการณ์เรื่อง “ท่องเที่ยว”. 2562. แหล่งที่มา: phuket.nso.go.th. ค้นหาเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563.
[14] กรมควบคุมโรค สำนักโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข. อัตราผู้เสียชีวิตต่อแสนประชากร รายจังหวัด. ระบบบูรณาการข้อมูลการตายจากอุบัติเหตุทางถนน. 2562. แหล่งที่มา: http://rti.ddc.moph.go.th. ค้นหาเมื่อ 12 มีนาคม 2563.
[15] กัลยา วานิชย์บัญชา. การวิเคราะห์สมการโครงสร้าง (SEM) ด้วย AMOS. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา; 2562.
[16] คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยนเรศวร. การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง: แนวคิดพื้นฐานและการประยุกต์. 2558.
[17] Eboli L, Mazzulla G. A Structural equation model for road accident analysis. 4th International SIIV Congress. Italy; 2007.
[18] Bentler PM, Bonett DG. Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin. 1980; 88: 588-606.
[19] Hatcher L. A step-by-step approach to using the SAS system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, NC: The SAS Institute. 1994; 325-339.
[20] Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Journal on Business Research Methods. 2008.
[21] Hassan HM, Abdel-Aty, MA. Analysis of drivers’ behavior under reduced visibility conditions using a structural equation modeling approach. Transportation Research Part F. 2011; 14: 614–625.
[22] Satiennam W, Satiennam, T, Triyabutra T, Rujopakarn W. Red light running by young motorcyclists: Factors and beliefs influencing intentions and behavior. Transportation Research Part F. 2018; 55: 234–245.
[23] Usechea SA, Montorob L, Alonsoa F, Tortosac, FM. Does gender really matter? A structural equation model to explain risky and positive cycling behaviors. Accident Analysis and Prevention. 2018; 118: 86–95.
[24] ชวลิต ทับสีรัก. ตัวแปรเชิงคุณภาพกับการวิเคราะห์การถดถอย. วารสารการวัดผลการศึกษา. 2555; 1: 31-42.
[25] สมาคมวิจัยวิทยาการขนส่งแห่งเอเชีย (ATRANS). การแจ้งรายงานข้อมูลอุบัติเหตุ. ATRANS Safety Map. 2563. แหล่งที่มา: www.atranssafety.com. ค้นหาเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2563.
[26] ThaiRSC. รายงานสถิติการใช้สิทธิ พรบ. รายจังหวัด. 2563. แหล่งที่มา: rvpreport.rvpeservice.com. ค้นหาเมื่อ 13 พฤษภาคม 2563.
[27] Yamane T. Statistics, An Introductory Analysis. 2nd ed., New York: Harper and Row. 1967
[28] นงลักษณ์ วิรัชชัย. โมเดลลิสเรล : สถิติวิเคราะห์สำหรับการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2542.
[29] Schumacker, R.E. and Lomax, R.G. A beginner’s guide to structural equation modeling. 3rd ed., Lawrence Erlbaum Associates; 2010.
[30] Mohamad W, Bin A, Afthanorhan W. A comparison of Partial Least Square Structural Equation Modeling (PLS-SEM) and Covariance Based Structural Equation Modeling (CB-SEM) for Confirmatory Factor Analysis. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology (IJESIT). 2013; 5: 198-205.
[31] กรมทางหลวง. โครงการพัฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และข้อมูล. 2553: 18-23.
[32] Student. The Probable Error of a Mean. Biometrika. 1908; 6: 1-25.
