การลดความสูญเปล่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการทอผ้าไหมกาบบัว กรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนบ้านปะอาว จังหวัดอุบลราชธานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อลดความสูญเปล่าและเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการทอผ้าไหมกาบบัว จากกรณีศึกษาพบว่า กระบวนการทอผ้าไหมมีทั้งหมด 7 กิจกรรมหลัก ผู้วิจัยใช้แผนภูมิกระบวนการไหล (Flow Process Chart) ศึกษาขั้นตอนในแต่ละกระบวนการผลิต พบปัญหาในกระบวนการสาวไหมและกระบวนการกวักไหม นำมาสู่การวิเคราะห์ปัญหาในกระบวนการผลิตด้วยความสัมพันธ์ระหว่างปัญหากับสาเหตุทั้งหมดที่เป็นไปได้ด้วยหลักการ 5W1H และ Why-Why Analysis รวมไปถึงวิเคราะห์ความสูญเปล่า (7 wastes) พบว่ามีปัญหาจากขั้นตอนการทำงานมากเกินไป วิธีการทำงานซับซ้อน และเวลาที่ใช้ในการทำงานมากเกินไป ผู้ศึกษาใช้เทคนิคการปรับปรุงงาน (ECRS) มาประยุกต์ใช้ออกแบบวิธีการแก้ไขคือ การสร้างเครื่องมือ/อุปกรณ์ช่วยในการสาวไหม และการกวักไหม โดยการออกแบบเครื่องมือจากขั้นตอนการทำงานจริงของพนักงาน ผลลัพธ์ที่ได้จากการนำเครื่องมือไปทดลองใช้พบว่า เครื่องสาวไหม สามารถเพิ่มกำลังการผลิตจากเดิม 1,000 กรัมต่อวัน เป็น 2,000 กรัมต่อวัน คิดเป็น 100% ของกำลังการผลิต สามารถลดจำนวนพนักงานจากเดิมต้องใช้ 2 คน เหลือ 1 คน นอกจากนี้พบว่าผลการประเมินความพึงพอใจของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านปะอาวในการใช้เครื่องอยู่ในระดับดี ส่วนผลลัพธ์ที่ได้จากการทดลองใช้เครื่องกวักไหมพบว่า ก่อนปรับปรุง กระบวนการกวักไหมใช้แรงงานคนในการกวักไหมจากกงย้ายไปพันสลับซ้ายและขวารอบอัก โดยเส้นไหม 200 กรัม ใช้เวลาประมาณ 70 นาที หลังการปรับปรุง โดยใช้เครื่องกวักไหมพบว่า ไม่ต้องใช้แรงงานคนในการกวักไหม เส้นไหม 200 กรัม ใช้เวลาประมาณ 40 นาที ทำให้รอบเวลาในการกวักไหมดีขึ้น 42.86% ลดความสูญเปล่าจากการรอคอย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
สมเกียรติ นินถึก. ระบบการผลิตแบบโตโยต้า (ความสูญเปล่า 7 ประการ). พิมพครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2559.
วิจิตร ตัณฑสุทธิ์, วันชัย ริจิรวนิช, จรูญ มหิทธาฟองกุล, ชูเวช ชาญสงาเวช. การศึกษาการทํางาน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. 2539.
วชิระ มีทอง. การออกแบบจิ๊กและฟิกซ์เจอร์(ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: สมาคมสงเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2559.
ฮิโตชิ โอกุระวิเชียร เบญจวัฒนาผล และสมชัย อัครทิวา. Why-Why Analysis เทคนิคการวิเคราะห์อย่างแก่นถึงเพื่อปรับ ปรุงสถานประกอบการ. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2545.
คลอเคลีย วจนะวิชากร. การลดความสูญเปล่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตไม้กวาดทางมะพร้าว วารสารวิศวกรรมศาสตร์และนวัตกรรม ปีที่ 15 ฉบับที่ 1 ประจําเดือน มกราคม – มีนาคม 2565 101 กรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนบ้านบุ่งหวาย จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการ วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2563; 13(1): 141-152.
คลอเคลีย วจนะวิชากร. การเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตฆ้อง 9 จูม กรณีศึกษา ชุมชนถิ่นฐานทำฆ้องบ้านคอนสาย จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการ
วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2562; 12(2): 86-97.
คลอเคลีย วจนะวิชากร, เชษฐ์ ศรีไมตรี, ปานจิต ศรีสวัสดิ์. แนวทางการแก้ปัญหาการผลิตหวดนึ่งข้าวเหนียวอัตโนมัติกลุ่มจักสานชุมชนบ้านหนองขอน อุบลราชธานี
วารสารวิชาการ วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2559; 9(1): 48-60.
ธยา ภิรมย์และ พันธ์ยศ วรเชฐวราวัตร์. การศึกษาความเมื่อยล้าจากการนั่งทํางาน ของพนักงานเย็บในอุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่ม. การประชุมวิชาการข่ายงาน
วิศวกรรมอุตสาหการ ประจําปี 2555. เพชรบุรี. 2555.
ธารชุดา พันธ์นิกุล, ดวงพร สังฆะมณี, ปรีดาภรณ์ งามสง่า. การปรับปรุงประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตด้วยเครื่องมือทางวิศวกรรมอุตสาหการ กรณีศึกษา: โรงงาน
ประกอบรถจักรยาน. ใน: การประชุมวิชาการข่ายงานวิศวกรรมอุตสาหการ ประจําปี 2557, สมุทรปราการ. 2557.
ชูชาติพยอม. การสร้างและหาประสิทธิภาพเครื่องสาวไหมแบบกึ่งอัตโนมัติ. วารสารวิชาการคณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลําปาง. 2555; 5(2):
-88.
จรวยพร แสนทวีสุข, ธน ทองกลม, วิภาดา ศรีหมื่น, และภัทรา สุขประเสริฐ. การประยุกต์ใช้เครื่องมือทางวิศวกรรมอุตสาหการในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต
กรณีศึกษา กลุ่มผลิตไม้ตีพริก ชุมชนบ้านคําเจริญสุข. ใน: งานประชุมวิชาการระดับชาติ ม.อบ.วิจัย ครั้งที่ 10. 2559. หน้า 59-72.
ศุภชัย จันทรแก้ว. การศึกษาความเร็วรอบที่เหมาะสมต่อการสาวไหมด้วยเครื่องสาวไหมอีรี่จากใบมันเมืองยาสูบการพัฒนางานหัตถกรรมสิ่งทอท้องถิ่นนครชัยบุรินทร์.
วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.
; 11(2): 41-46.