การลดความสูญเปล่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการทอผ้าไหมกาบบัว กรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนบ้านปะอาว จังหวัดอุบลราชธานี

Main Article Content

คลอเคลีย วจนะวิชากร

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อลดความสูญเปล่าและเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการทอผ้าไหมกาบบัว จากกรณีศึกษาพบว่า กระบวนการทอผ้าไหมมีทั้งหมด 7 กิจกรรมหลัก ผู้วิจัยใช้แผนภูมิกระบวนการไหล (Flow Process Chart) ศึกษาขั้นตอนในแต่ละกระบวนการผลิต พบปัญหาในกระบวนการสาวไหมและกระบวนการกวักไหม นำมาสู่การวิเคราะห์ปัญหาในกระบวนการผลิตด้วยความสัมพันธ์ระหว่างปัญหากับสาเหตุทั้งหมดที่เป็นไปได้ด้วยหลักการ 5W1H และ Why-Why Analysis รวมไปถึงวิเคราะห์ความสูญเปล่า (7 wastes) พบว่ามีปัญหาจากขั้นตอนการทำงานมากเกินไป วิธีการทำงานซับซ้อน และเวลาที่ใช้ในการทำงานมากเกินไป ผู้ศึกษาใช้เทคนิคการปรับปรุงงาน (ECRS) มาประยุกต์ใช้ออกแบบวิธีการแก้ไขคือ การสร้างเครื่องมือ/อุปกรณ์ช่วยในการสาวไหม และการกวักไหม  โดยการออกแบบเครื่องมือจากขั้นตอนการทำงานจริงของพนักงาน ผลลัพธ์ที่ได้จากการนำเครื่องมือไปทดลองใช้พบว่า เครื่องสาวไหม สามารถเพิ่มกำลังการผลิตจากเดิม 1,000 กรัมต่อวัน เป็น 2,000 กรัมต่อวัน คิดเป็น 100% ของกำลังการผลิต สามารถลดจำนวนพนักงานจากเดิมต้องใช้ 2 คน เหลือ 1 คน นอกจากนี้พบว่าผลการประเมินความพึงพอใจของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านปะอาวในการใช้เครื่องอยู่ในระดับดี ส่วนผลลัพธ์ที่ได้จากการทดลองใช้เครื่องกวักไหมพบว่า ก่อนปรับปรุง กระบวนการกวักไหมใช้แรงงานคนในการกวักไหมจากกงย้ายไปพันสลับซ้ายและขวารอบอัก โดยเส้นไหม 200 กรัม ใช้เวลาประมาณ 70 นาที หลังการปรับปรุง โดยใช้เครื่องกวักไหมพบว่า ไม่ต้องใช้แรงงานคนในการกวักไหม เส้นไหม 200 กรัม ใช้เวลาประมาณ 40 นาที ทำให้รอบเวลาในการกวักไหมดีขึ้น 42.86% ลดความสูญเปล่าจากการรอคอย

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

สมเกียรติ นินถึก. ระบบการผลิตแบบโตโยต้า (ความสูญเปล่า 7 ประการ). พิมพครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2559.

วิจิตร ตัณฑสุทธิ์, วันชัย ริจิรวนิช, จรูญ มหิทธาฟองกุล, ชูเวช ชาญสงาเวช. การศึกษาการทํางาน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. 2539.

วชิระ มีทอง. การออกแบบจิ๊กและฟิกซ์เจอร์(ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: สมาคมสงเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2559.

ฮิโตชิ โอกุระวิเชียร เบญจวัฒนาผล และสมชัย อัครทิวา. Why-Why Analysis เทคนิคการวิเคราะห์อย่างแก่นถึงเพื่อปรับ ปรุงสถานประกอบการ. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น). 2545.

คลอเคลีย วจนะวิชากร. การลดความสูญเปล่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตไม้กวาดทางมะพร้าว วารสารวิศวกรรมศาสตร์และนวัตกรรม ปีที่ 15 ฉบับที่ 1 ประจําเดือน มกราคม – มีนาคม 2565 101 กรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนบ้านบุ่งหวาย จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการ วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2563; 13(1): 141-152.

คลอเคลีย วจนะวิชากร. การเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตฆ้อง 9 จูม กรณีศึกษา ชุมชนถิ่นฐานทำฆ้องบ้านคอนสาย จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการ

วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2562; 12(2): 86-97.

คลอเคลีย วจนะวิชากร, เชษฐ์ ศรีไมตรี, ปานจิต ศรีสวัสดิ์. แนวทางการแก้ปัญหาการผลิตหวดนึ่งข้าวเหนียวอัตโนมัติกลุ่มจักสานชุมชนบ้านหนองขอน อุบลราชธานี

วารสารวิชาการ วิศวกรรมศาสตร์ ม.อบ. 2559; 9(1): 48-60.

ธยา ภิรมย์และ พันธ์ยศ วรเชฐวราวัตร์. การศึกษาความเมื่อยล้าจากการนั่งทํางาน ของพนักงานเย็บในอุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่ม. การประชุมวิชาการข่ายงาน

วิศวกรรมอุตสาหการ ประจําปี 2555. เพชรบุรี. 2555.

ธารชุดา พันธ์นิกุล, ดวงพร สังฆะมณี, ปรีดาภรณ์ งามสง่า. การปรับปรุงประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตด้วยเครื่องมือทางวิศวกรรมอุตสาหการ กรณีศึกษา: โรงงาน

ประกอบรถจักรยาน. ใน: การประชุมวิชาการข่ายงานวิศวกรรมอุตสาหการ ประจําปี 2557, สมุทรปราการ. 2557.

ชูชาติพยอม. การสร้างและหาประสิทธิภาพเครื่องสาวไหมแบบกึ่งอัตโนมัติ. วารสารวิชาการคณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลําปาง. 2555; 5(2):

-88.

จรวยพร แสนทวีสุข, ธน ทองกลม, วิภาดา ศรีหมื่น, และภัทรา สุขประเสริฐ. การประยุกต์ใช้เครื่องมือทางวิศวกรรมอุตสาหการในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต

กรณีศึกษา กลุ่มผลิตไม้ตีพริก ชุมชนบ้านคําเจริญสุข. ใน: งานประชุมวิชาการระดับชาติ ม.อบ.วิจัย ครั้งที่ 10. 2559. หน้า 59-72.

ศุภชัย จันทรแก้ว. การศึกษาความเร็วรอบที่เหมาะสมต่อการสาวไหมด้วยเครื่องสาวไหมอีรี่จากใบมันเมืองยาสูบการพัฒนางานหัตถกรรมสิ่งทอท้องถิ่นนครชัยบุรินทร์.

วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.

; 11(2): 41-46.