การศึกษาศักยภาพด้านโลจิสติกส์ของสินค้าและบริการตามเส้นทางแนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพปัญหาอุปสรรคของโลจิสติกส์ด้านสินค้าและบริการรวมถึงจัดทำข้อเสนอแนะเชิงวิชาการในเส้นทางหลวงหมายเลข 12 เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพมี 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1. คัดเลือกหน่วยงานภาครัฐ และภาคเอกชน ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเขตเศรษฐกิจพิเศษแม่สอด จังหวัดตาก และกลุ่มจังหวัดที่ตั้งอยู่ในแนวระเบียงเศรษฐกิจ   2. สัมภาษณ์แบบเจาะลึกรายบุคคลโดยใช้แบบสัมภาษณ์           กึ่งโครงสร้าง รวมทั้งหมด 33 หน่วยงาน 3. วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาโดยใช้การวิเคราะห์ SWOT รวมถึงการนำเสนอข้อเสนอแนะเชิงวิชาการที่สามารถนำไปปฏิบัติเพื่อให้เกิดการพัฒนาระบบสินค้าและบริการ และ 4. รวบรวมข้อมูลสำหรับวิเคราะห์มูลค่ารวมสินค้านำเข้าและส่งออกสินค้าที่ผ่านด่านศุลกากรแม่สอด และด่านศุลกากรมุกดาหาร  การศึกษาข้อมูลการวิเคราะห์มูลค่ารวมสินค้านำเข้าส่งออก พบว่า สินค้าที่ผ่านด่านศุลกากรแม่สอด ในปี 2564 เทียบกับปี 2563 เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกัน 23.26 % คิดเป็นมูลค่า 17,953.556 ล้านบาท และมูลค่ารวมสินค้านำเข้า ส่งออกผ่านด่านศุลกากรมุกดาหาร ในปี 2564 เทียบกับปี 2563 เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกัน 40.58% คิดเป็นมูลค่า 103,457.475 ล้านบาท ดังนั้น แนวโน้มมูลค่ารวมสินค้านำเข้า-ส่งออกของด่านศุลกากรทั้งสองด่านที่อยู่ในแนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก มีทิศทางขยายตัวขึ้นถึงแม้จะมีสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 และเหตุการณ์ความไม่สงบในเมียนมาแต่แนวโน้มมูลค่ารวมสินค้ายังคงสูงขึ้น  จากการวิเคราะห์ SWOT ด้านสินค้าและบริการในเส้นทางหลวงหมายเลข 12 ที่ตั้งอยู่บริเวณเส้นทางระเบียงเศรษฐกิจฯ พบว่า ปัญหาของภาครัฐบาลยังไม่ให้ความสำคัญกับเขตเศรษฐกิจพิเศษของพื้นที่แบบชัดเจน  ไม่ได้ให้อำนาจหน้าที่บริหารจัดการหรือมีกลไกการบริหารที่ชัดเจน กฎหมายและกฎระเบียบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าผ่านแดนมีเป็นจำนวนมาก จึงทำให้การติดต่อประสานงานในหลายหน่วยงาน มากไปกว่านั้นอัตราภาษีการกําหนดค่าธรรมเนียม ต่างๆ ยังไม่ชัดเจน ดังนั้นถ้าผลักดันให้มีหน่วยงานรับผิดชอบหลัก มีการให้บริการแบบจุดเดียวเบ็ดเสร็จก็จะสามารถช่วยให้การขนส่งสินค้าและบริการมีความสะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น รวมถึงการให้สิทธิประโยชน์ที่ได้รับจากบีโอไอมากขึ้น ก็จะสามารถช่วยให้การตัดสินใจของนักลงทุน  และการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งทางรถไฟและทางอากาศให้เกิดขึ้นในพื้นที่ เพื่อให้มีนักลงทุนและนักท่องเที่ยวเข้ามาในพื้นที่  รวมถึงการพัฒนาภาคบริการในพื้นที่ให้ดียิ่งขึ้น ก็จะส่งผลให้เศรษฐกิจมีอัตราการเติบโตที่ดีขึ้นในอนาคต