การจัดการการใช้น้ำสำหรับกระบวนการย้อม ในอุตสาหกรรมผลิตพรมตามแนวทางเทคโนโลยีสะอาด

บทคัดย่อ

กระบวนการย้อมเป็นหนึ่งในกระบวนการหลักของอุตสาหกรรมผลิตพรมที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมากเมื่อเปรียบเทียบกับกระบวนการอื่น เนื่องจากกระบวนการดังกล่าวมีการใช้น้ำและทรัพยากรต่างๆ เป็นจำนวนมาก การศึกษานี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อบริหารการใช้น้ำในกระบวนการย้อมโดยประยุกต์ใช้แนวทางเทคโนโลยีสะอาด ผลการศึกษาพบว่าโรงงานกรณีศึกษามีการใช้น้ำคิดเป็น 93.09 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน  (174 ลิตรต่อกิโลกรัมผลิตภัณฑ์) เมื่อประเมินหาสาเหตุการสูญเสียโดยใช้แผนภูมิก้างปลาเพื่อหาแนวทางการแก้ไขปัญหาพบว่ามีแนวทางการลดความสูญเสีย 3 แนวทางที่สามารถดำเนินการได้ ซึ่งประกอบด้วย 1) การปรับปรุงการล้างหม้อย้อมโดยใช้กล่องแทนที่น้ำ 2) การใช้ประโยชน์น้ำกลั่นตัวจากไอน้ำสูญเสียและ 3) การใช้น้ำซ้ำในการกำจัดไขมันและสิ่งสกปรก แนวทางแรก ได้แก่ การปรับปรุงการล้างหม้อย้อมเป็นการติดตั้งกล่องในหม้อย้อมเพื่อลดปริมาตรช่องว่างในหม้อย้อมส่งผลให้ลดน้ำล้างหม้อย้อม การศึกษาเป็นการจำลองการไหลโดยใช้โปรแกรม SOLIDWORKS 2014 พบว่าเมื่อมีการติดตั้งกล่องแทนที่น้ำการไหลของน้ำการยังมีลักษณะหมุนวนและมีความเร็วคล้ายกับก่อนติดตั้งกล่อง สำหรับแนวทางที่สองการใช้ประโยชน์น้ำกลั่นตัวจากไอน้ำสูญเสียเป็นการนำน้ำกลั่นใช้เป็นน้ำดิบโดยตรงทดแทนการใช้น้ำประปา การศึกษาในเชิงเทคนิคพบว่าน้ำกลั่นตัวมีคุณภาพใกล้เคียงกับน้ำดิบสามารถใช้ทดแทนน้ำดิบสำหรับกระบวนการย้อมได้ ส่วนแนวทางสุดท้ายเป็นการใช้น้ำซ้ำในการกำจัดไขมันและสิ่งสกปรกสำหรับการล้างวัตถุดิบต่อเนื่องเนื่องจากน้ำใช้ซ้ำมีคุณภาพค่าใกล้เคียงกับน้ำอ่อนที่ใช้ในกำจัดไขมันและสิ่งสกปรก ดังนั้นแนวทางนี้จึงสามารถใช้น้ำซ้ำโดยตรงภายในกระบวนการโดยไม่ต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์เพิ่มเติม ผลจากการคาดการณ์ความเป็นไปได้ในเชิงเศรษฐศาสตร์ของแนวทางข้างต้นสามารถลดการใช้น้ำและสารเคมีเท่ากับ 1,728.94 ลูกบาศก์เมตรต่อปี และ 985.2 กิโลกรัมต่อปี ตามลำดับ คิดเป็นเงิน 238,803 บาทต่อปี