ผลกระทบของปริมาณน้ำฝนต่อจำนวนผู้ป่วยโรคติดเชื้อในจังหวัดกาฬสินธุ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงความสัมพันธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบระหว่างปริมาณฝนรายวันเฉลี่ยรายเดือนกับจำนวนผู้ป่วยโรคที่มีความเชื่อมโยงกับฝนในจังหวัดกาฬสินธุ์ ข้อมูลปริมาณฝนรวบรวมจากคลังข้อมูลน้ำแห่งชาติ สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) และข้อมูลผู้ป่วยรายเดือนรวบรวมจากระบบรายงานการเฝ้าระวังโรค 506 สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค เป็นข้อมูลรายเดือนระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2561 ถึง เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา สหสัมพันธ์เพียร์สัน และตัวแบบเชิงเส้นนัยทั่วไป ผลการวิเคราะห์พบว่า ปริมาณฝนรายวันเฉลี่ยรายเดือนกับจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคพิษจากเห็ด, กับจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคมือเท้าปาก, และกับจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคเลปโตสไปโรสิส เท่ากับ 0.485, 0.346, และ 0.233 ตามลำดับ ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ปานกลาง, อย่างอ่อน, และอย่างอ่อน ตามลำดับ ตัวแบบเชิงเส้นนัยทั่วไปที่มีปริมาณฝนรายวันเฉลี่ยรายเดือนเป็นตัวแปรต้นกับจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคพิษจากเห็ดและจำนวนผู้ป่วยรายเดือนโรคมือเท้าปากที่เหมาะสมกับข้อมูล คือ ตัวแบบทวินามลบ และตัวแบบควอไซปัวซง ตามลำดับ มีสัมประสิทธิ์การกำหนด (R2) 0.338 และ 0.193 ตามลำดับ ซึ่งส่งผลต่อจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดจะมีผู้ป่วยเพิ่มขึ้นร้อยละ 1 เมื่อปริมาณฝนเฉลี่ยรายเดือนเพิ่มขึ้น 1 มิลลิเมตร
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีหากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กองโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค ชมรมแลปโตสไปโรสิสแห่งประเทศไทย. (2567). แนวทางการคัดกรอง ตรวจวินิจฉัยและดูแลรักษาผู้ป่วย โรคเลปโตสไปโรสิส. จาก https://cimjournal.com/special-articles/screen-diagno-leptospirosis/
คลังข้อมูลน้ำแห่งชาติ สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน). (2567). ปริมาณฝนเชิงพื้นที่ รายเดือน รายจังหวัด. จาก https://data.hii.or.th/dataset/38cbfb06-e174-4653-accd-d491121ba752/resource/120aba77-b0a7-44c0-8043-91124dac45ed/download/spatial-rain-hii.csv
พรพิมล อดัมส์. (ม.ป.ป.). ความสำคัญของการขอรับรองจริยธรรมการวิจัย. หน้า 24. จากhttps://www.tm.mahidol.ac.th/research/images/Channel/slide/S2_ep30_%E0%B8%88%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%99.pdf
พรเทพ สวนดอก. (2567). โรคมือเท้าปาก. จาก https://www.pidst.or.th/A297.html
มหาวิทยาลัยมหิดล. (2565). ประกาศมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่อง แนวปฏิบัติสำหรับโครงการวิจัยที่ไม่เข้าข่ายการวิจัยในคน. จาก https://sp.mahidol.ac.th/th/LAW/policy/2565-MU-Non-Human.pdf
ศูนย์ภูมิอากาศ กองพัฒนาอุตุนิยมวิทยา กรมอุตุนิยมวิทยา. (2567). ลักษณะอากาศรายจังหวัด กาฬสินธุ์. จาก http://climate.tmd.go.th/data/province/ตะวันออกเฉียงเหนือ/ภูมิอากาศกาฬสินธุ์.pdf
ศูนย์ส่งเสริมจริยธรรมการวิจัยในคน มหาวิทยาลัยมหิดล. (2565). แบบประเมินว่าโครงการวิจัยของท่านเข้าข่ายการวิจัยในคนหรือไม่. จาก https://sp.mahidol.ac.th/th/ethics-human/forms/checklist/2022-Human%20Research%20Checklist-researcher.pdf
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย. (2567). โรคเมลิออยโดสิส (MELIOIDOSIS). จาก https://www.pidst.or.th/A247.html
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2567). กรมควบคุมโรค เตือนหน้าฝน ระวัง 15 เห็ดพิษ แนะเจอเห็ดไม่รู้จัก ไม่แน่ใจ ไม่เก็บ ไม่กิน. จาก https://www.thaihealth.or.th/?p=366184
สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง. (2567). ประชากรรายอายุ แยกตามเพศพื้นที่ จังหวัดกาฬสินธุ์ข้อมูลเดือน มิถุนายน 2567. จาก https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMONTH/statmonth/#/displayData
สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. (2567). ระบบรายงานการเฝ้าระวังโรค 506. จาก http://doe.moph.go.th/surdata/
Abdul Wahid, N.A., Suhaila, J., & Abd Rahman, H. (2021). Effect of climate factors on the incidence of hand, foot, and mouth disease in Malaysia: A generalized additive mixed model. Infectious Disease Modelling, 6, 997-1008.
Chantratita, N., Phunpang, R., Yarasai, A., Dulsuk, A., Yimthin, T., Onofrey, L.A., … West, T.E. (2023).
Characteristics and one year outcomes of melioidosis patients in Northeastern Thailand: a prospective, multicenter cohort study. Lancet Reg Health Southeast Asia, 9, 100118. https://doi.org/10.1016/j.lansea.2022.100118
Gallucci, M. (2019). GAMLj: General analyses for linear models. [jamovi module]. From https://gamlj.github.io/.
Guo, J., Cao, Z., Liu, H., Xu, J., Zhao, L., Gao, L., … Wang, J. (2022). Epidemiology of hand, foot, and mouth disease and the genetic characteristics of Coxsackievirus A16 in Taiyuan, Shanxi, China from 2010 to 2021. Front Cell Infect Microbiol., 12, 1040414. doi: 10.3389/fcimb.2022.1040414.
Jiee, S.F., Lim, K.J., Vui, D.S.C., Marius, D.P., Illyana, N.S., & Jantim, (2023). A. Extreme Weather and Melioidosis: An endemic tropical disease in Penampang district of Sabah, MalaysiaPenampang district of Sabah, Malaysia. J Health Res., 37(5), 297-305.
Joshi, Y.P., Kim, E-H., Cheong, H-K. (2017). The influence of climatic factors on the development of hemorrhagic fever with renal syndrome and leptospirosis during the peak season in Korea: An ecologic study. BMC Infect Dis., 17(1), 406. doi: 10.1186/s12879-017-2506-6.
Li, M. (2019). Course Handouts for Bayesian Data Analysis Class 11.5 Poisson Regression. From https://bookdown.org/marklhc/notes_bookdown/
Phosri A. (2022). Effects of rainfall on human leptospirosis in Thailand: evidence of multi-province study using distributed lag non-linear model. Stoch Environ Res Risk Assess., 36, 4119–4132. https://doi.org/10.1007/s00477-022-02250-x
R Core Team. (2021). R: A Language and environment for statistical computing. (Version 4.1) [Computer software]. From: https://cran.r-project.org.
Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L.A. (2018). Correlation Coefficients: Appropriate Use and Interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
The jamovi project. (2022). jamovi. (Version 2.3) [Computer Software]. From: https://www.jamovi.org.
Van Pham, H., Phan, U.T.N., & Pham, A.N0Q. (2019). Meteorological factors associated with hand, foot and mouth disease in a Central Highlands province in Viet Nam: an ecological study. Western Pac Surveill Response J., 10(4), 18-23. doi: 10.5365/wpsar.2017.8.1.003.
Wilson, S.R. (2018). Inference for Under-Dispersed Data: Assessing the Performance of an Airborne Spacing Algorithm. Qual Eng., 30(4), 546-555. doi: 10.1080/08982112.2018.1482339.
Xiong, S., Wu, A., Weng, L., Zhang, L., Wu, M., et al. (2024). Study on the correlation between the number of mushroom poisoning cases and meteorological factors based on the generalized additive model in Guizhou Province. BMC Public Health, 24, 2628. https://doi.org/10.1186/s12889-024-20050-6
