ความสัมพันธ์ระหว่างการปนเปื้อนออร์แกโนฟอสเฟตในกระแสเลือดของเกษตรกรสวนผักกับความรู้และพฤติกรรมของเกษตรกรในจังหวัดร้อยเอ็ด ASSOCIATION OF ORGANOPHOSPHATE CONTAMINATION IN BLOOD OF VEGETABLE FARMERS WITH THEIR KNOWLEDGE AND BEHAVIOR IN ROI ET PROVINCE
คำสำคัญ:
เกษตรกรสวนผัก, สารเคมีกำจัดศัตรูพืช, ออร์แกโนฟอตเฟต, เอนไซม์แอซิติลโคลีนเอสเทอเรสบทคัดย่อ
แอซิติลโคลีนเอสเทอเรส (AChE) เป็นเอนไซม์ที่ย่อยสลายสารสื่อประสาทแอซิติลโคลีน ทั้งนี้เพื่อป้องกันการกระตุ้นเส้นประสาทหลังไซแนปส์และกล้ามเนื้อมากเกินไป ออร์แกโนฟอสเฟต (OPPs) เป็นสารยับยั้ง AChE ที่ถูกนำมาใช้เป็นสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในกระบวนการปลูกผัก ดังนั้น OPPs ที่ปนเปื้อนในผักจึงเข้าสู่ร่างกายผู้บริโภคและเป็นพิษต่อระบบประสาทได้ วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้มี 2 ข้อคือ 1) เพื่อตรวจวัดระดับ AChE ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ที่ตรงข้ามกับระดับ OPPs ในกระแสเลือด และ 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างระดับ AChE กับระดับความรู้และพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรสวนผักในหมู่บ้านแห่งหนึ่งในจังหวัดร้อยเอ็ด มีเกษตรกรสวนผักเข้าร่วมโครงการวิจัย 60 คน ทั้งหมดใช้ OPPs แต่มีเพียงร้อยละ 6.5 ผ่านการอบรมการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) เกษตรกรส่วนใหญ่มีผลการประเมินระดับความรู้และพฤติกรรมตนเองในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 90.7 และ 81.4 ตามลำดับ) ผู้วิจัยเก็บตัวอย่างเลือดจากปลายนิ้วนางด้วยเข็มเจาะเลือดและหลอดรูเล็ก และวัดระดับ AChE ด้วยกระดาษทดสอบ (วิธีของ Bigg) ผลการวิจัยพบว่า ตัวอย่างเลือด จำนวน 24 ตัวอย่าง มีระดับ AChE อยู่ระดับปกติ ในขณะที่อีก 19 ตัวอย่าง อยู่ในระดับที่ผิดปกติ (มีเกษตรกร 17 ราย ที่ไม่สามารถติดต่อได้ในวันนัดเจาะเลือด) ผู้วิจัยทดสอบความสัมพันธ์ระหว่างระดับความรู้และพฤติกรรมกับระดับ AChE ในกระแสเลือดโดยใช้สถิติเพียร์สันไคสแควร์ ผลวิจัยพบว่า ระดับความรู้และพฤติกรรมไม่มีความสัมพันธ์กับระดับ AChE ในกระแสเลือด (χ2 = 0.935, df = 3, p = 0.817 และ (χ2 = 5.303, df = 3, p = 0.151 ตามลำดับ) หลังจากนั้น ผู้วิจัยได้ใช้โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเกษตรที่มีระดับ AChE ผิดปกติเป็นเวลา 7 วัน ตามเกณฑ์ของ GAP สำหรับอาหารเพาะปลูกและคู่มือการป้องกันอันตรายจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช พบว่าระดับ AChE มีแนวโน้มเข้าสู่ค่าปกติ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
[2] Kongtip P, Nankongnab N, Mahaboonpeeti R, Bootsikeaw S, Batsungnoen K, Hanchenlaksh C, Tipayamongkholgul M; & Woskie S. (2018). Differences among Thai agricultural workers' health, working conditions, and pesticide use by farm type. Ann Work Expo Health. 62(2): 167- 181.
[3] Hongsibsong S, Kerdnoi T, Polyiem W, Patarasiriwong V; & Prapamontol T. (2015). Organophosphate pesticide exposure of farmers in Chiang Mai Province, Northern Thailand. In the Proceeding of the International Conference on Advances in Environmental Research. 87(13): 73-76.
[4] Eddleston M, Buckley N, Eyer P; & Dawson AH. (2000). Management of acute organophosphorus pesticide poisoning. The Lancet. 371(9612): 597-607.
[5] Hung DZ, Yang HJ, Li YF, Lin CL, Chang SY, Sung FC; & Tai SC. (2015). The long-term effects of organophosphates poisoning as a risk factor of CVDs: A nationwide population-based cohort study. PLoS One. 10(9): e0137632.
[6] Danutra V. (2004). Development of Tracking System for Hazardous Substances Listed in Hazardous Substance Act. National Center of Excellence for Environmental and Hazardous Waste Management, Chulalongkorn University; Bangkok, Thailand Research Fund.
[7] Srithamma S, Vitthayarungruangsri J; & Posayanonda T. (2010). Food Safety Programme: A Key Component for Health Promotion. Bangkok: Thailand Food and Drug Administration. www.fda.moph.go.th/project/foodsafety
[8] Wongsprawmas R, Canavari M; & Waisarayutt C. (2014). Food safety assurance system for fresh produce production in Thailand: a review. Quality Assurance and Safety of Crops & Foods. 7(1): 73-88.
[9] Kachaiyaphum P1, Howteerakul N, Sujirarat D, Siri S; & Suwannapong N. (2010). Serum cholinesterase levels of Thai chilli-farm workers exposed to chemical pesticides: prevalence
estimates and associated factors. J Occup Health. 52(1): 89-98.
[10] National Bureau of Agricultural Commodity and Food Standards, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2013). Good Agricultural Practices for Food Crop. Retrieved March 3, 2018, from www.acfs.go.th/standard/download/eng/GAP_Food_Crop.pdf
[11] Food Safety Operation Centre, Ministry of Public Health, Thailand. (2009). Desk Analysis for Thailand Food Safety Programme External Review. FINAL REPORT.
[12] Namwong N, Howteerakul N, Sujirarat D; & Supanpong N. (2011). Factors affecting serum cholinesterase Level among Grape Farm Workers Exposed to Chemical Pesticides in
Samutsakorn Province. Thesis, MSc. (Public Health). Bangkok: Faculty of Graduate Studies Mahidol University.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อยู่ภายใต้การอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International (CC-BY-NC-ND 4.0) เว้นแต่จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น โปรดอ่านหน้านโยบายของวารสารสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเข้าถึงแบบเปิด ลิขสิทธิ์ และการอนุญาต
