การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาพฤติกรรมการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น และเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเป็นการเชิงคุณภาพแบบศึกษาเฉพาะกรณีในการเก็บรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า ในชั้นเรียนคณิตศาสตร์มีนักเรียนที่มีความสามารถในการแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน สาเหตุของความแตกต่างที่สำคัญที่สุดมาจากปัจจัยด้านทักษะการคิดขั้นสูง ทักษะการคิดขั้นสูงส่งผลโดยตรงต่อนิสัยในการแก้ปัญหาของนักเรียนตามกระบวนการแก้ปัญหาของโพลยา นักเรียนที่มีจุดเด่นในเรื่องทักษะการคิดขั้นสูงจะสามารถการจัดระบบข้อมูลจากความรู้ที่มีอยู่เพื่อทำความเข้าใจปัญหา วางแผน และการประเมินความสมเหตุสมผลของกระบวนการทั้งหมด แต่ทั้งนี้แม้ว่าปัจจัยด้านทักษะการคิดขั้นสูงเป็นสิ่งจำเป็นแต่ก็ไม่เพียงพอ เพราะถ้ามีทักษะการคิดขั้นสูงแต่ขาดความรู้ทางคณิตศาสตร์ที่เหมาะสม ก็อาจจะไม่สามารถแก้ปัญหาได้หรือแก้ปัญหาอย่างไม่มีประสิทธิภาพ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียนเป็นนักแก้ปัญหาที่ดีจำเป็นต้องให้ความสำคัญกับองค์ประกอบทั้งสามส่วน ได้แก่ ทักษะการคิดขั้นสูง กระบวนการแก้ปัญหา และความรู้ทางคณิตศาสตร์ที่ใช้ในการแก้ปัญหา ซึ่งองค์ประกอบทั้งสามมีความสัมพันธ์กันในลักษณะที่ส่งเสริมกันและกัน และสามารถพัฒนาไปพร้อมกันได้โดยผ่านการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความเข้าใจ