การกักเก็บคาร์บอนในพื้นที่ปลูกกาแฟจากพื้นที่เสื่อมโทรมจากการปลูกข้าวโพดในจังหวัดน่าน

Abstract

งานวิจัยนี้มุ่งเน้นที่การประเมินการกักเก็บคาร์บอนของพื้นที่ปลูกกาแฟซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการฟื้นฟูจากพื้นที่เสื่อมโทรมจากการปลูกข้าวโพด โดยเก็บข้อมูลพรรณไม้ด้วยการวัดขนาดเส้นรอบวงของ ลำต้นที่ระดับอก (1.3 เมตร จากระดับพื้น หรือ Diameter at Breast Height, DBH) จากแปลงเก็บตัวอย่างขนาด 100x100 เมตร และนำมาวิเคราะห์มวลชีวภาพโดยใช้สมการแอลโลเมตรี ผลการศึกษาพบว่าแปลงเก็บตัวอย่างมณีพฤกษ์มีจำนวนพรรณไม้ทั้งสิ้น 12 ชนิด 11 สกุล จำนวนต้นไม้ 4,998 ต้น โดยเป็นกาแฟ 2,916 ต้น คิดเป็นร้อยละ 91 ของจำนวนต้นไม้ทั้งหมด บริเวณแปลงเก็บตัวอย่างสบขุ่นพบพรรณไม้ทั้งสิ้น 4 ชนิด 4 สกุล จำนวนต้นไม้ 2,916 ต้น โดยเป็นกาแฟ 2,641 ต้น คิดเป็นร้อยละ 90 ของพื้นที่ จากการประเมินการกักเก็บคาร์บอนพบว่าแปลงเก็บตัวอย่างสบขุ่นมีการกักเก็บคาร์บอนสูงถึง 50.40 ton/ha ในขณะที่แปลงเก็บตัวอย่างมณีพฤกษ์มีการกักเก็บคาร์บอนเท่ากับ 14.90 ton/ha ซึ่งมีการกักเก็บคาร์บอนน้อยกว่าแปลงเก็บตัวอย่างมณีพฤกษ์ถึง 3.4 เท่า ทั้งนี้เนื่องจากในแปลงเก็บตัวอย่างสบขุ่นมีการปลูกไม้ใหญ่ (ต้นพังแหร (Trema orientalis (L.) Blume.)) อยู่ในพื้นที่จำนวนมาก จึงทำให้มีการกักเก็บคาร์บอนสูงกว่าพื้นที่มณีพฤกษ์ การศึกษานี้ชี้ชัดให้เห็นว่าระบบเกษตรกรรมบนที่สูงที่มีความเสื่อมโทรมในพื้นที่ควรมีการส่งเสริมการปลูกไม้ใหญ่ผสมผสานกับพืชเศรษฐกิจซึ่งจะเป็นการสร้างรายได้เสริมแก่ชุมชน พร้อมทั้งยังคงความสามารถในการกักเก็บคาร์บอนไว้ได้