การตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณธาตุในตัวอย่างดินจากพื้นที่ราบโดยเครื่อง Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometer (ICP-MS)

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้วิเคราะห์หาชนิดและปริมาณธาตุในดิน เพื่อศึกษาลักษณะจำเพาะที่เป็นเอกลักษณ์ของดิน (soil fingerprinting) โดยใช้เทคนิค Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry (ICP-MS) จากตัวอย่างดินในพื้นที่ราบ อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี จำนวน 30 ตัวอย่าง และนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติ One Way ANOVA ด้วยโปรแกรม SPSS จากผลการศึกษาพบธาตุที่สามารถนำมาวิเคราะห์ผลได้ทั้งหมด 20 ธาตุ ได้แก่ ธาตุ ลิเทียม (Li), แมกนีเซียม (Mg), อะลูมิเนียม (Al), แคลเซียม (Ca), วาเนเนียม (V), โครเมียม (Cr), แมงกานีส (Mn), เหล็ก (Fe), โคบอลต์ (Co), ทองแดง (Cu), สังกะสี (Zn), สารหนู (As), ซีเซียม (Cs), แลนทานัม (La), ซีเรียม (Ce), เพรซิโอดิเนียม (Pr), นีโอดิเมียม (Nd), ซามาเรียม (Sm), กาโดลินเนียม (Gd) และตะกั่ว (Pb) โดยพบว่าธาตุที่มีปริมาณธาตุสูงมากกว่า 1000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ได้แก่ ธาตุ Mg, Al, Ca และ Fe กลุ่มที่มีปริมาณธาตุปานกลาง อยู่ระหว่าง 10-1000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ได้แก่ ธาตุ Zn, Li, V, Cr, Pb, Nd, Ce, La, As, Cu และ Co กลุ่มที่มีปริมาณน้อยกว่า 10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ได้แก่ ธาตุ Sm, Gd, Pr และ Cs โดยปริมาณธาตุของ แต่ละตัวอย่างมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของชนิดและปริมาณธาตุ พบว่า ธาตุ Sm, Gd, Mg, Al, Cs, V, Cr, Mn, Co, As, Ca และ Cu มีปริมาณที่ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) จากจุดศูนย์กลางในรัศมีวงกลม 10 เมตร จากผลการวิจัยสรุปได้ว่าเทคนิค ICP-MS สามารถนำไปตรวจชนิดและวัดปริมาณ ธาตุในดิน และสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นแนวทางในการบอกแหล่งที่มาของดิน และกำหนดระยะอ้างอิงในการเก็บตัวอย่าง ดินในพื้นที่เกิดเหตุเพื่อใช้ประโยชน์ในทางนิติวิทยาศาสตร์ได