การประยุกต์ใช้ของเสียจากกระบวนผลิตกาแฟเพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตเซรามิก

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาอัตราส่วนผสมโดยน้ำหนัก จากอัตราส่วนผสมระหว่างกากกาแฟ และดินเหนียว ที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเซรามิก ผลศึกษาเนื้อดินเขตพื้นที่บ้านใหม่ ตำบลตระแสง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ พบว่า เนื้อดินบ้านใหม่ จัดได้ว่าเป็นเนื้อดินประเภทเอินเทินแวร์ (Earthen Ware) เหมาะสำหรับนำไปผลิตเครื่องปั้นดินเผาประเภท กระถางต้นไม้ เตาอั้งโล่ สิ่งของประดับตกแต่งสวน และอิฐ อีกทั้งองค์ประกอบทางเคมีของเนื้อดินบ้านใหม่ ซึ่งมีส่วนประกอบของเนื้อดินในรูปของแร่ธาตุ และออกไซด์ต่าง ๆ ซึ่งวิเคราะห์โดยเครื่อง X – ray Fluorescence Energy Dispersive Spectrometer ในห้องปฏิบัติการของศูนย์เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี โดยจะทำการศึกษาแร่ธาตุและออกไซด์ที่สำคัญ ดังนี้ Al2O3 , SiO2 , SO3 , K2O , CaO , TiO2 , Cr2O3 , MnO2 , Fe2O3 , และ ZrO2 และกากกาแฟ จัดเป็นชีวมวลที่เหลือทิ้งจากอุตสาหกรรมผลิตกาแฟสำเร็จรูปหรือจากร้านกาแฟสดทั่วไป โดยในกากกาแฟเหล่านี้ยังคงประกอบไปด้วยสาระสำคัญ เช่น K2O , P2O5 , MgO , CaO , SO3 , SiO2,  Na2O , Fe2O3,  Cl , Al2O3 , CuO , Sr , Mn , Zn , Pb , Ni , Nb , และ Rb ซึ่งสารเหล่านี้นำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ มากมายทั้ง ด้านอาหาร ยา และสุขภาพ เป็นต้น หรือเมื่อนำไปปรับปรุงเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทั้งทางเคมีและกายภาพ สามารถนำไปใช้ประโยชน์เพื่อเป็นเชื้อเพลิง วัสดุปรับปรุงดินสำหรับการเพาะปลูก และเป็นวัสดุดูดซับเพื่อกำจัดสารอินทรีย์และสิ่งเจือปนต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้ จึงทำให้การศึกษาถึงองค์ประกอบต่าง ๆ ในกากกาแฟและการนำไปใช้ประโยชน์มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในปัจจุบัน โดยจะเน้นที่การพัฒนากระบวนการและการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยมาช่วยในการศึกษา เพื่อให้กากกาแฟที่เหลือทิ้งเหล่านี้มีมูลค่าเพิ่มและเกิดการใช้ประโยชน์ได้ในทุกส่วนของกระบวนการผลิต เมื่อนำากากกาแฟไปส่องขยายด้วยกล้องจุลทรรศน์ อิเล็กตรอนแบบส่องกราด (SEM) ที่กำลังขยายต่าง ๆ ทำให้สามารถเห็นลักษณะพื้นผิวรูพรุนภายในค่อนข้างมากและมีเนื้อคล้ายฟองน้ำ มีขนาดอนุภาคระหว่าง 50 – 600 ไมโครเมตร