ประสิทธิผลของโปรแกรมการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ตามหลักการยศาสตร์เพื่อลดความเสี่ยงโรคออฟฟิศซินโดรมในบุคลากรวิทยาลัยเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของโปรแกรมการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ตามหลักการยศาสตร์ในการลดความเสี่ยงโรคออฟฟิศซินโดรมในบุคลากรวิทยาลัยเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร การวิจัยเป็นแบบกึ่งทดลอง โดยใช้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 30 คนที่สมัครใจเข้าร่วมโปรแกรม โปรแกรมการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ที่ใช้ประกอบด้วย 5 กิจกรรมหลัก ได้แก่ การสังเกตท่าทางการนั่งและสภาพแวดล้อมการทำงาน การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ก่อนและหลังการปรับปรุง การกำหนดแนวทางการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์รายบุคคล การปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ และการประเมินผลก่อนและหลังใช้โปรแกรม เครื่องมือประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ใช้แบบประเมิน Rapid Office Strain Assessment (ROSA) และแบบสอบถามประเมินระดับความเจ็บปวดกล้ามเนื้อ (Pain Score) การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เปรียบเทียบความเสี่ยงด้านการยศาสตร์และความเจ็บปวดกล้ามเนื้อก่อนและหลังการปรับปรุงสถานีงานด้วยสถิติ Paired t-test ผลการศึกษาพบว่าหลังการปรับปรุงสถานีงานตามหลักการยศาสตร์ ค่าเฉลี่ยคะแนนความเสี่ยงด้านการยศาสตร์ (ROSA Score) ลดลงจาก 7.37 เป็น 4.60 (p-value = .000) และระดับความเจ็บปวดกล้ามเนื้อลดลงอย่างมีนัยสำคัญในบริเวณคอ (p-value = .003) ไหล่/บ่า (p-value = .002) หลังส่วนบน (p-value = .024) และมือ/ข้อมือ (p-value = .038) ผลการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ตามหลักการยศาสตร์มีประสิทธิผลในการลดความเสี่ยงโรคออฟฟิศซินโดรมและส่งเสริมสภาพแวดล้อมการทำงานที่เหมาะสม ข้อมูลจากการศึกษาในครั้งนี้สามารถต่อยอดประยุกต์ใช้โปรแกรมการปรับปรุงสถานีงานคอมพิวเตอร์ตามหลักการยศาสตร์เพื่อส่งเสริมสุขภาพในการทำงานให้แก่พนักงานที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์ในสำนักงานอื่น ๆ ต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ณวรา เหล่าวาณิชย์ ปวีณา มีประดิษฐ์ และทนงศักดิ์ ยิ่งรัตนสุข. (2565). “การประยุกต์ใช้หลักการยศาสตร์แบบมีส่วนร่วมในการปรับปรุงสภาพงานเพื่อลดความเสี่ยงของไหล่ในกลุ่มพนักงานสายสนับสนุนของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในจังหวัดชลบุรี.” วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. 15(2). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JSH/article/view/250719/175574 สืบค้น 12 มกราคม 2568
ทัศน์พงษ์ ตันติปัญจพร เยาวลักษณ์ อยู่นิ่ม ยุวดี ทองมี และ อรวรรณ กีรติสิโรจน์. (2562). “ผลของภาระงานคอมพิวเตอร์ต่ออาการผิดปกติของรยางค์ส่วนบน คอ และหลัง จากการทำงานในกลุ่มพนักงานสำนักงาน.” ศรีนครินทร์เวชสาร. 34(1). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://li01.tci-thaijo.org/index.php/SRIMEDJ/article/view/173306/124197 สืบค้น 20 มกราคม 2568.
มณีรัตน์ สวนม่วง. (2564). “อาการผิดปกติทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อในบุคลากรสายสนับสนุน กรณีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏแห่งหนึ่งในภาคเหนือ.” วารสารสุขศึกษา. 44(2). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://he01.tci-thaijo.org/index.php/muhed/article/view/248674/171785 สืบค้น 12 มกราคม 2568.
โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์. (2564). “ออฟฟิศซินโดรม ดูแล ป้องกัน รักษา อย่างไร ? .” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/ สืบค้น 12 มกราคม 2568.
สำนักงานสื่อสารและตอบโต้ความเสี่ยง กรมอนามัย. (2558). “ข่าวแจก กรมอนามัยเผยวัยทำงาน ร้อยละ 60 เสี่ยงโรคออฟฟิศซินโดรม แนะปรับสถานที่ทำงานน่าอยู่ น่าทำงานให้ถูกหลัก.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://anamai.moph.go.th/th/news-anamai/15815 สืบค้น 12 มกราคม 2568.
สุคนธ์ ขาวกริบ ปัญปพัชรภร บุญพร้อม นวลนิตย์ แสงสิริวุฒิ ศศิธร ลอเรนซ์ องอาจ งามดี และอินจิรา นิยมธูร. (2567). “ความเสี่ยงทางการยศาสตร์ในบุคลากรที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์ในสำนักงานของวิทยาลัยเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร.” วารสารวิชาการเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. 9(1). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/journalindus/article/view/252846/170596 สืบค้น 20 กรกฎาคม 2567.
สุนิสา ชายเกลี้ยง และวรวรรณ ภูชาดา. (2559). “ประสิทธิผลของโปรแกรมการปรับปรุงตามหลักการยศาสตร์ในพนักงานศูนย์บริการข้อมูล.” ศรีนครินทร์เวชสาร. 31(5). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://www.thaiscience.info/journals/Article/SRMJ/10985718.pdf สืบค้น 20 มกราคม 2568.
Baydur H., Ergor A., Demiral Y., & Akalın E. (2016). “Effects of Participatory Ergonomic Intervention on the Development of Upper Extremity Musculoskeletal Disorders and Disability in Office Employees Using a Computer.” Journal of Occupational Health. 58(3). [Online]. Available : https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5356954/ Retrieved February 1, 2025.
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). “G*Power 3: a Flexible Statistical Power Analysis Program for the Social, Behavioral and Biomedical Sciences.” Behavior Research Methods. 39(2). [Online]. Available : https://doi.org/10.3758/bf03193146 Retrieved July 1, 2024.
Jafri, H., & Moeed, K. M. (2016). “Ergonomic Design of Computer Workstation.” International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET). 3(5). [Online]. Available : https://www.irjet.net/archives/V3/i5/IRJET-V3I5457.pdf Retrieved February 1, 2025.
Jamjumrus N, Nanthavanij S. (2008). “Ergonomic Intervention for Improving Work Postures During Notebook Computer Operation.” J Hum Ergol (Tokyo). 37(1). [Online]. Available : https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19157157/ Retrieved February 1, 2025.
Jongprasithporn, M., Yodpijit, N., Panichtamrong, P., Ratanajarusiri, N. (2021). “Analysis and Prevention of Office Syndrome of People in Thailand.” [Online]. Available : http://doi.org/10.54941/ahfe1001206 Retrieved February 1, 2025.
Lee, S., De Barros, F. C., Moriguchi De Castro, C. S., & De Oliveira Sato, T. (2021). “Effect of an Ergonomic Intervention Involving Workstation Adjustments on Musculoskeletal Pain in Office Workers—a Randomized Controlled Clinical Trial.” Industrial Health. 59(2). [Online]. Available : https://www.jstage.jst.go.jp/article/indhealth/59/2/59_2020-0188/_pdf/-char/en Retrieved February 1, 2025.
Melzack, R. & Katz, J. (2006). Pain Assessment in Adult Patients. In McMahon S.B. & Koltzenburg M. (Eds). Wall and Melzack’s Textbook of Pain. 5th ed. Philadelphia : Elsevier Churchill Livingstone.
Senthilkumar, S. & Nivetha, A. (2018). “A Study on Efficacy of an Ergonomic Intervention Programme on Pain and Disability among Computer Users.” International Journal of Academic Research and Development. 3(1). [Online]. Available : https://www.researchgate.net/publication/359158049_A_study_on_efficacy_of_an_ergonomic_intervention_programme_on_pain_and_disability_among_computer_users Retrieved February 1, 2025.
Sonne, M., Villalta, DL. & Andrews, D.M. (2012). “Development and Evaluation of an Office Ergonomic Risk Checklist: ROSA–Rapid Office Strain Assessment.” Applied Ergonomics. 43(1). [Online]. Available : https://doi.org/10.1016/j.apergo.2011.03.008 Retrieved February 1, 2025.
