การศึกษาฤทธิ์ในการยับยั้งเอนไซม์แอลฟาอะไมเลสและแอลฟากลูโคซิเดสของอาหารพื้นบ้าน อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชนิดและส่วนประกอบของอาหารพื้นบ้านในอำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรีและ เพื่อศึกษาอาหารพื้นบ้านที่มีสารออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์แอลฟาอะไมเลสและแอลฟากลูโคซิเดส โดยการสัมภาษณ์ปราชญ์ชาวบ้านที่เชี่ยวชาญเรื่องอาหารพื้นบ้านสูตรดั้งเดิม จำนวน 7 คน นำข้อมูลที่ได้ทั้งหมดมาสรุปเป็นผลการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ งานวิจัยนี้เลือกตัวอย่างอาหารพื้นบ้าน จำนวน 6 ตัวอย่าง ได้แก่ แกงขี้เหล็ก แกงส้มผักรวม แกงเลียงใส่กะทิ แกงบอน แกงเลียงป่า และแกงป่ามะเขือ และนำไปทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งกิจกรรมของแอลฟาอะไมเลสและแอลฟากลูโคซิเดสด้วยวิธี Colorimetric ผลการวิจัยจากการสัมภาษณ์พบว่า อาหารพื้นบ้านในอำเภอชัยบาดาลมีหลากหลายชนิดมีลักษณะเหมือนกับอาหารพื้นบ้านภาคกลาง ได้แก่ แกงเลียงผักหวานป่า แกงเลียงใส่กะทิ แกงป่า แกงส้ม แกงขี้เหล็กแกงบอน แกงต้มยำหัวปลี แกงหมูเทโพ แกงคั่วหอยขมใบชะพลู ต้มกะทิสายบัวใส่ปลา แกงปลากดหน่อไม้ดอง ปลาร้าสับทรงเครื่อง และน้ำพริกประเภทต่าง ๆ เช่น น้ำพริกปลาร้า น้ำพริกขี้กา น้ำพริกกะปิ น้ำพริกนรก น้ำพริกตาแดง น้ำพริกเผา ส่วนประกอบของอาหารพื้นบ้านส่วนใหญ่ประกอบด้วยผักพื้นบ้านตามฤดูกาล เช่น ผักปลั่ง ผักหวานป่า ผักหวานบ้าน มันเหน็บ ใบตำลึงสายบัว หน่อไม้ หัวปลีบอน ขี้เหล็ก ส่วนประกอบในเครื่องแกง ได้แก่ พริกขี้หนู พริกแห้ง ตะไคร้ หัวหอม กระเทียม กระชาย ข่า ผิวมะกรูด เกลือ และกะปิขึ้นอยู่กับชนิดของแกงปัจจุบันอาหารพื้นบ้านส่วนใหญ่เป็นสูตรแบบดัดแปลงตามวัตถุดิบที่มีในพื้นที่ ฤดูกาล และสภาพที่เปลี่ยนแปลงไป ผลการทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งโรคเบาหวานของอาหารพื้นบ้านพบว่าแกงบอน แกงป่ามะเขือ แกงเลียงป่า และแกงเลียงใส่กะทิ สามารถออกฤทธิ์ยับยั้งแอลฟาอะไมเลสได้ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยมีเปอร์เซ็นต์การยับยั้ง คือ 37.17±9.25, 36.69±3.29, 34.53±10.07 และ 33.57±9.82 ตามลำดับ สำหรับแกงเลียงป่า แกงเลียงใส่กะทิ และแกงบอนสามารถออกฤทธิ์ยับยั้งแอลฟากลูโคซิเดสได้ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยมีเปอร์เซ็นต์การยับยั้ง คือ 10.50±0.24, 9.82±0.28 และ 9.50±0.03 ตามลำดับ