การย่อยสลายพลาสติก PBAT ในระหว่างกระบวนการทำปุ๋ยหมัก

ผู้แต่ง

  • สุทธยศ ยิ้มพูลทรัพย์ หลักสูตรวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา

คำสำคัญ:

การย่อยสลายทางชีวภาพ, พลาสติก PBAT, ปุ๋ยหมัก

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการย่อยสลายพลาสติก polybutylene adipate-co-terephthalate (PBAT) ในระหว่างกระบวนการทำปุ๋ยหมักมูลโคนมร่วมกับขุยมะพร้าว ผลการศึกษาพบว่าพลาสติก PBAT สามารถย่อยสลายได้ในระหว่างกระบวนการทำปุ๋ยหมักที่มีสัดส่วนคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N) และความชื้นเริ่มต้นเฉลี่ย 26.24% และ 62.27% ตามลำดับ ที่ระยะเวลาในการหมัก 42 วัน โดยชุดทดลองที่ 1 (P) และชุดทดลองที่ 2 (P+EM) มีน้ำหนักของพลาสติก PBAT ที่สูญหายไปในระหว่างกระบวนการหมัก 17.10% และ 19.12% ตามลำดับ โดยการย่อยสลายพลาสติก PBAT เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงวันที่ 0 – 7 ของการศึกษา และมีแนวโน้มการย่อยสลายในอัตราที่คงที่ในช่วงวันที่ 7 – 42 ของการศึกษา  ซึ่งในช่วงวันที่ 7 – 42 ชุดทดลองที่ 2 (P+EM) ย่อยสลาย (%) 0.2695/วัน สูงกว่าชุดทดลองที่ 1 (P) ที่ย่อยสลาย (%) 0.1954/วัน นอกจากนี้ยังพบว่าปุ๋ยหมักที่ได้จากการทดสอบการย่อยสลายพลาสติก PBAT ทั้งสองชุดการทดลองมีค่า pH, ไนโตรเจนทั้งหมด (TKN), โพแทสเซียมทั้งหมด (Total K) และดัชนีการงอกของเมล็ด (ข้าวพันธุ์ กข.81 และถั่วเขียว) อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ของกรมวิชาการเกษตร  

เอกสารอ้างอิง

กองจัดการกากของเสียและสารอันตราย กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. รายงานสถานการณ์ สถานที่กำจัดขยะมูลฝอยชุมชนประเทศไทย ปี พ.ศ. 2566. กรมควบคุมมลพิษ [อินเตอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 6 ม.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2024/05/pcdnew-2024-05-09_07-53-50_682275.pdf

ศุลีพร แสงกระจ่าง, ปัทมา พลอยสว่าง, ปริณดา พรหมหิตาธร. ผลกระทบของพลาสติกต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม. วารสารพิษวิทยาไทย 2556;28(1):39-50.

สุภัค จันทรประทุม. แนวทางการจัดการขยะพลาสติกยุควิถีชีวิตใหม่ (New Normal) เพื่อนำไปสู่ความยั่งยืน กรณีศึกษา: บุคลากรด้านสิ่งแวดล้อมของผู้ประกอบการพื้นที่นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด ตำบลมาบตาพุด อำเภอเมือง จังหวัดระยอง. รายงานค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต, คณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ; 2563.

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. BCG in Action: สาขาพลังงาน วัสดุและเคมีชีวภาพ. กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม[อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 มี.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก https://waa.inter.nstda.or.th/stks/pub/bcg/bcg-in-action-energy-01.pdf

Chandra R, Rustgi, R. Biodegradable polymers. Prog Polym Sci 1998;23(7):1273-335.

สุรีรัตน์ บัวชื่น. การย่อยสลายผลิตภัณฑ์พลาสติกชีวภาพในดินที่เก็บในแต่ละภูมิภาคของไทย สมบัติทางเคมี และกายภาพของดิน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร, มหาวิทยาลัยนเรศวร. พิษณุโลก; 2553.

ปาณิศา ศิริบุรมย์. การย่อยสลายของวัสดุภาชนะบรรจุอาหารแบบใช้แล้วทิ้งในหลุมฝังกลบที่รับขยะเศษอาหาร. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม, คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ; 2560.

สถาบันวิจัยและพัฒนาแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. นวัตกรรมพลาสติกเพื่อสิ่งแวดล้อมจากพืช. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 26 ต.ค. 2565]. เข้าถึงได้จากhttps://www3.rdi.ku.ac.th/?p=23710

ศูนย์พัฒนาประมงแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. พลาสติกชีวภาพย่อยสลายได้ (Biodegradable Plastic). [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 26 ต.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก http://www.seaf dec.or.th/home/fishery-knowledge/miscellaneous/biodegradable-plastic.

บุญเกิด ศิริพงษ์. การศึกษาองค์ประกอบและอิทธิพลของปุ๋ยหมักที่ใช้ทดสอบการสลายตัวของพลาสติกชีวภาพต่อการชะละลายธาตุอาหารพืชในดิน. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร, มหาวิทยาลัยนเรศวร. พิษณุโลก; 2553.

Tiquia SM. Microbial transformation of nitrogen during composting. Microbiology of Composting 2002;237-45.

ชมณัฏฐ์ชา บุญมี. การย่อยสลายพลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพภายใต้สภาวะไม่ใช้ออกซิเจนและสภาวะที่มีออกซิเจนจำกัด. วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม (สหสาขาวิชา), บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ; 2558.

กรมพัฒนาที่ดิน. คู่มือการปฏิบัติงาน การวิเคราะห์ตรวจสอบดินทางกายภาพ. [อินเทอร์เน็ต]. 2553 [เข้าถึงเมื่อ 26 ต.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก https://www.ldd.go.th/PMQA/2553/Manual/OSD-04.pdf

กรมพัฒนาที่ดิน. คู่มือการปฏิบัติงาน การวิเคราะห์พืช ปุ๋ย และสิ่งปรับปรุงดิน. [อินเทอร์เน็ต]. 2553 [เข้าถึงเมื่อ 26 ต.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก https://www.ldd.go.th/PMQA/2553/Manual/OSD-07.pdf

Frančáková H, Líšková M, Bojnanská T, Mareček J. Germination Index as an indicator of malting potential. Czech J Food Sci 2012;30(4):377-84.

ฉัตรชัย จันทร์ดวงเด่น. การทำปุ๋ยหมัก. วารสาร MTEC ฉบับเดือนกรกฎาคม–กันยายน 2550;48-54.

กรมวิชาการเกษตร. ประกาศกรมวิขาการเกษตร เรื่อง มาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ พ.ศ. 2548. ราชกิจจานุเบกษา 2548; 112(109ง),9-10.

Ko HJ, Kim KY, Hyeon T, Kim HT. Evaluation of maturity parameters and heavy metal contents in composts made from animal manure. Waste management 2008;28(5):813-20.

ดวงฤทัย เขมะไชเวช, ชกชนม์ แสงจันทร์, พลพัฒน์ รวมเจริญ, สุชีวรรณ ยอยรู้รอบ. การย่อยสลายทางชีวภาพของแผ่นพลาสติกชีวภาพจากแป้งมันสำปะหลังและแป้งสาคู. วารสารหน่วยงานวิจัยวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้ 2564;13(1):60-70.

Singh B, Sharma N. Mechanistic implications of plastic degradation. Polym Degrad Stab 2008;93(3):561-84.

ทองปักษ์ ดอนประจำ. การพัฒนาถังปฏิกิริยาย่อยสลายพลาสติกที่เหมาะสมกับชุมชน. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น; 2562.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-05-03

รูปแบบการอ้างอิง

ยิ้มพูลทรัพย์ ส. (2025). การย่อยสลายพลาสติก PBAT ในระหว่างกระบวนการทำปุ๋ยหมัก. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, 11(1), 85–98. สืบค้น จาก https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/scihcu/article/view/257449

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย