พันธุศาสตร์ระดับเซลล์ของปลาซิวควายในแม่น้ำมูล จังหวัดสุรินทร์
คำสำคัญ:
ปลาซิวควาย , โครโมโซม, แคริโอไทป์, อิดิโอแกรม, นอร์บทคัดย่อ
การศึกษาแคริโอไทป์และอิดิโอแกรมมาตรฐานของปลาซิวควาย (Rasbora myersi) โดยทำการรวบรวมปลาซิวควายจากแม่น้ำมูล อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ คัดแยกเพศปลาและคัดเลือกปลาเพศผู้และเพศเมียอย่างละ 10 ตัว มาทำการศึกษา โดยเตรียมโครโมโซมด้วยวิธีทางตรง (Direct Method) ย้อมสีโครโมโซมด้วยเทคนิคการย้อมสีแบบธรรมดา (Conventional Staining Technique) และเทคนิคการย้อมแถบสีแบบนอร์ (Ag-NOR Banding Technique) พบว่าปลาซิวควายมีจำนวนโครโมโซมดิพลอยด์ (2n) เท่ากับ 50 แท่ง มีจำนวนโครโมโซมพื้นฐาน (NF) เท่ากับ 90 แคริโอไทป์ประกอบด้วยโครโมโซมชนิดเมทาเซนทริกขนาดใหญ่จำนวน 4 แท่ง เมทาเซนทริกขนาดกลางจำนวน 4 แท่ง ซับเมทาเซนทริกขนาดใหญ่จำนวน 6 แท่ง ซับเมทาเซนทริกขนาดกลางจำนวน 6 แท่ง อะโครเซนทริกขนาดใหญ่จำนวน 8 แท่ง อะโครเซนทริกขนาดกลางจำนวน 10 แท่ง อะโครเซนทริกขนาดเล็กจำนวน 2 แท่ง เทโลเซนทริกขนาดใหญ่จำนวน 2 แท่ง เทโลเซนทริกขนาดกลางจำนวน 4 แท่ง และเทโลเซนทริกขนาดเล็กจำนวน 4 แท่ง โดยไม่พบความแตกต่างของโครโมโซมเพศระหว่างปลาเพศผู้กับปลาเพศเมีย อีกทั้งบริเวณแขนข้างสั้นของโครโมโซมคู่ที่ 5 ยังพบตำแหน่งของนอร์ (NORs) ปลาซิวควายมีสูตรแคริโอไทป์ คือ 2n (50) = Lm4+Lsm6+La8+Lt2+Mm4+Msm6+Ma10+Mt4+Sa2+St4
เอกสารอ้างอิง
Brittan MR. A revision of the Indo-Malayan freshwater fish genus Rasbora. Monogr Inst Sci Technol 1954;3:1–224.
Sule HA, Ismail A, Amal MNA, Zulkifli SZ, Roseli MFAM, Shohaimi S. Water quality influences on fish occurrence in peat swamp forest and its converted areas in North Selangor, Malaysia. Sains Malaysiana 2018;47(11):2589–600.
Muchlisin ZA, Fadlia N, Siti-Azizah M.N. Genetic variation and taxonomy of Rasbora roup (Cyprinidae) from Lake Laut Tawar, Indonesia. J Ichthyol 2012;52(4):284–90.
Eschmeyer WN. Catalog of fishes. electronic version [Internet]. 2013 [cited 2025 Feb 4]. Available from: http://research.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp
Froese R, Pauly D. FishBase: world wide. web electronic publication [Internet]. 2013 [cited 2025 Feb 4]. Available from: http://www.fishbase.org
Esmaeili HR, Ebrahimi M, Saifali M. Karyological analysis of five tooth-carps (Actinopterygii: Cyprinodontidae) from Iran. J Aquac 2008;39(2): 95–100.
Rooney DE. Human cytogenetics: constitutional analysis: a practical approach. Oxford: Oxford University Press; 2001.
Howell WM, Black DA. Controlled silver-staining of nucleolus organizer regions with a protective colloidal developer: a one-step method. Experientia 1980;36(8):1014–5.
Turpin R, Lejeune J. Les chromosomes humains. Paris: Gauthier-Villars; 1965.
ธวัช ดอนสกุล, วิเชียร มากตุ่น. คาริโอไทป์ของปลาซิวหางดอก ซิวควายแถบดำ และซิวควายที่พบในประเทศไทย. ใน: การประชุมสัมมนาวิชาการเพื่อเสนอผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประจำปี 2545. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. กรุงเทพฯ; 2545. หน้า 1–7.
ธวัช ดอนสกุล, อัจฉริยา รังษิรุจิ, วิเชียร มากตุ่น. คาริโอไทป์ของปลาซิวผอม ซิวหลังจุด ซิวหลังแดง ซิวเพชรน้อย และปลาซิวหนูที่พบในประเทศไทย. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 47 วันที่ 17-20 มีนาคม 2552. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ; 2552. หน้า 320–7.
นูรอีน ยีแสม, สิทธิศักดิ์ จันทรัตน์, พัน ยี่สิ้น. พันธุศาสตร์เซลล์ของปลาซิวทอง (Rasbora einthovenii) บริเวณป่าพรุสิรินธร จังหวัดนราธิวาส. ว. วิจัยเทคโนโลยีการประมง 2562;13(2):58–68.
เกรียงไกร สีตะพันธุ์, ทักขิณา เหมยคำ. คาริโอไทป์ของปลา 10 ชนิดในวงศ์ Cyprinidae. ว. วิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร 2547;22(ฉบับพิเศษ):92–101.
Denton TE. Taxonomic implication of the karyotype of Opsopoeodus emileae. Copeia 1973;1:161–3.
อลงกลด แทนออมทอง. พันธุศาสตร์เซลล์ (Cytogenetics). พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัย; 2554.
Nirchio M, Turner BJ, Perez JE, Gaviria JI, Cequea H. Karyotypes of three species of toadfish (Batrachoididae: Teleostei) from Venezuela. Sci Mar 2002;66(1):1–4.
Aiumsumang S, Phimphan C, Suwannapoom P, Chai-yasan W, Supiwong W, Tanomtong A. A comparative chromosome study on five minnow fishes (Cyprinidae, Cypriniformes) in Thailand. Caryologia 2021;74(1):89–96.
ธวัช ดอนสกุล, อนันต์ พู่พิทยาสถาพร. คาริโอไทป์ของปลาวงศ์ไซไพรนิดี 5 ชนิดที่พบในประเทศไทย. ใน: การประชุมวิชาการพันธุศาสตร์แห่งชาติครั้งที่ 14 วันที่ 11-13 มีนาคม 2548. โรงแรมมิราเคิลแกรนด์คอนเวนชั่น. กรุงเทพฯ.; 2548. หน้า 217–22.
Aiumsumang S, Phimphan S, Tanomtong A, Supiwong W. Chromosome study of Rasbora trilineata and Rasbora borapetensis (Cyprinidae, Cypriniformes): revealed by conventional staining technique. Sci Technol Eng J 2022;8(2):29–39.
ธวัช ดอนสกุล, วิเชียร มากตุ่น. คาริโอไทป์ของปลาพรม ปลากระมัง ปลาแปบ และปลาซิวควายที่พบในประเทศไทย. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 33 สาขาประมง วิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ อุตสาหกรรมเกษตร ศึกษาศาสตร์ มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ การจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม วันที่ 30 มกราคม - 1 กุมภาพันธ์ 2538. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ; 2538. หน้า 128–38.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ