ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพการย้อมผ้าฝ้ายด้วยน้ำหมาก

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพการย้อมผ้าฝ้ายด้วยน้ำหมาก โดยเตรียมสารสกัดสีจากน้ำหมาก สัดส่วนน้ำหมาก : น้ำ เท่ากับ 1 : 5 อัตราส่วนระหว่าง หมาก : ปูนแดง : พลู คือ 4 : 3 : 1, 8 : 6 : 1 และ 10 : 8 : 1 เลือกอัตราส่วนผสมที่เหมาะสมร่วมกับสารผนึกสีชนิดต่างๆ ชนิดละ 3 ความเข้มข้น ต้มเป็นเวลา 40 นาที ได้แก่ เกลือ (10%, 20% และ 30%), สารส้ม (0.3%, 1.6% และ 3.3%), เกลือ 3.3% และสารส้ม 0.3%, เกลือ 1.6% และสารส้ม 0.3%, เกลือ 0.3% และสารส้ม 0.3% และศึกษาระยะเวลาที่เหมาะสมต่อการย้อม โดยเลือกชนิดและความเข้มข้นของสารผนึกสีที่สามารถติดสีได้ดีที่สุด โดยระยะเวลาที่ใช้ในการต้มย้อมคือ 20, 40 และ 60 นาที ผลการวิจัยพบว่า สัดส่วน หมาก : ปูนแดง : พลู เป็น 8 : 6 : 1 ตามลำดับ ค่า L* มีค่าลดลงอยู่ในช่วง 68.37-77.48 ให้ค่าความสว่างที่ต่ำที่สุด ขณะที่ค่าความเป็นสีแดง (a*) และสีเหลือง (b*) สูงที่สุด เมื่อนำไปวิเคราะห์หาค่า E* และค่า C* ยังให้ค่าที่สูงที่สุด ชนิดสารผนึกสี พบว่า สารผนึกสีที่ใช้ในการย้อมผ้าฝ้ายสารส้มที่ความเข้มข้น 0.3% เป็นสารผนึกสีที่ทำให้สีติดผ้าได้ดีที่สุด เนื่องจากให้ค่า L* ต่ำที่สุด และให้ค่า a*
และ b* สูงที่สุด และเมื่อนำไปคำนวณค่า C* มีค่าอยู่ในช่วง 17.076-17.308 ซึ่งเป็นค่าสูง สำหรับระยะเวลาร่วมกับสารผนึกสีและสัดส่วนหมาก พลู และปูนที่เหมาะสมในการย้อมผ้า พบว่า ทุกช่วงเวลาในการต้มย้อมผ้าฝ้าย ทำให้ค่าความสว่างหรือค่า L* มีค่าลดลง